جراحی بای پس معده

بای پس معده چیست؟

در عمل بای پس معده دو هدف مد نظر است، هدف اول اینکه فرد غذای کمتری میل کند و هدف دوم اینکه مواد غذایی خورده شده کمتر جذب بدن وی شود. در این روش دو قسمت از دستگاه گوارش تحت عمل قرار می‌گیرد که شامل کوچک کردن معده و کوتاه کردن روده باریک است.
ابتدا معده را با دوختن و بریدن به دو ناحیه تقسیم کرده و قسمت کوچکتر که معمولا حجمی معادل 5 تا 10 درصد کل معده را دارد، مسئولیت نگهداری غذا را به عهده می گیرد و قسمت بزرگتر در شکم باقی مانده و خارج نمی‌شود و به وظایفش ادامه می‌دهد، اگرچه غذا وارد آن نمی‌شود. سپس روده باریک که طول آن 280 سانتی متر می‌باشد، بریده شده و به 120 سانتی متر کوتاه می‌شود، ولی از بدن خارج نمی‌گردد و به معده کوچک دوخته می‌شود. لذا غذا پس از ورود به معده کوچک وارد روده باریک کوتاه شده و اعمال هضم و جذب صورت می‌گیرد و بدین طریق فرد مواد کمتری دریافت می‌کند و لاغر می‌شود و در عرض 18 ماه تا 2 سال بیش از 80 درصد اضافه وزنش را از دست می‌دهد.

چه کسانی کاندید بای پس معده هستند ؟

اندیکاسیون جراحی های چاقی به عنوان بهترین و قطعی ترین و موثر ترین روش های درمان چاقی در مبتلایان به چاقی و عوارض آن نظیر دیابت ، آپنه خواب ، کبد چرب و … با BMI > 30 بهترین انتخاب می باشد . و در بیمارانی که چاقی بدون عوارض دارند با BMI > 32.5 کاندید جراحی چاقی خواهند بود . لازم به ذکر است که نوع عمل ارتباطی با BMI نداشته و تعیین نوع عمل وابسته به شرایط کاری ، خانوادگی ، عادات غذایی و زندگی روزمره و نتایج آزمایشات و اندوسکوپی دارد.
بیماران بارها رژیم های غذایی مختلف را تجربه کرده ولی متاسفانه قادر به کاهش وزن در حد وزن ایده آل خود نشده و پس از پایان دوره ی رژیم درمانی به وزنی به مراتب بیشتر از وزن اولیه ی خود بازگشته اند (اثر رژیم های یو یویی)

• در افرادی که sweet lover(شیرینی خور مفرط) هستند که استفاده از روش های محدود کننده معده کاربردی ندارد و یا درافرادی که بندینگ شده اند ولی کاهش وزن به دلیل شیرینی خوردن بیمار با شکست یا توقف مواجه گردیده است، این عمل بهترین روش درمانی جایگزین میباشد.
• وجود ریفلاکس معده به مری در بیماران چاق مفرط و یا افرادیکه قبلاً بندینگ شده اند و اینک دچار عوارض دیلاتاسیون مری و ریفلاکس گردیده اند، ایجاب می کند که تکنیک بای پس معده برای بیمار انتخاب شود.
• بیمارانی که در خارج از کشور زندگی می کنند ویا در مدتی طولانی از وطنشان دور هستند و امکان تنظیم حلقه یا مراجعات مکرر به جراح را ندارند، کاندید خوبی برای این عمل هستند.
• در بیماران دیابتی عمل بای پس معده به میزان 93% تا 90% بهبودی ایجاد نموده و مرگ ومیر ناشی از این بیماری را کاهش داده است.
• در عمل بای پس معده کاهش وزن از سایر موارد سریع تر ایجاد می شود.
• عوارض مهمی چون ریفلاکس معده به مری، زخمهای استازوریدی دیابت نوع دوم هایپرلیبیدمی و پرفشاری خون به میزان 70 تا90 درصد بهبودی می یابد.

برای چه بیمارانی بای پس معده مفید است؟

بای پس معده به بیمارانی توصیه می‌شود که ضریب چربی بدن‌شان بیش از 45 باشد یا ضریب چربی بالای 35 و یک عارضه چاقی مثل دیابت داشته باشند.
این دسته از بیماران بارها رژیم های غذایی مختلف را تجربه کرده ولی متاسفانه قادر به کاهش وزن درحد وزن ایده آل خود نشده و پس از پایان دوره ی رژیم درمانی به وزنی به مراتب بیشتر از وزن اولیه ی خود بازگشته اند .
این بیماران بعد از دوره رژیم درمانی بحران روحی شدیدی را پشت سر می گذارند، چراکه حاصل رنج هایی که در اثر گرسنگی های طولانی مدت متحمل شده اند را بی نتیجه می یابند.

ازجمله مزایای این روش:

1. بیشترین میزان کاهش وزن بین اعمال جراحی چاقی
2. کمترین میزان عود چاقی نسبت به اسلیو و باند معده
3. برخلاف اسلیو این عمل برگشت پذیر است.
4. تاثیر بیشتر بر عوارض چاقی نظیر دیابت تیپ دو یا چربی خون
5. در افراد ریزه خوار و شیرینی خوار و کم تحرک بهتر از سایر عمل ها جواب میدهد.
6. اگرچه ثابت شده که جراحی چاقی تنها روش درمان دائمی چاقی است اما باید بدانید که جراحی چاقی یک وسیله است در صورتی که از این وسیله خوب استفاده کنید و دستورالعملها و گایدلاینهای ارائه شده و توصیه های انجام شده در جلسات ویزت را با دقت دنبال کنید نتایج معجزه آسا خواهد بود.

خطرات و عوارض جراحی بای‌ پس معده

با وجود این‌ که مزایای بای پس معده قابل توجه هستند، اما خطرات آن نیز باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. تهوع و استفراغ از عوارض شایع پس از عمل است که معمولاً با گذشت زمان و رژیم غذایی مناسب برطرف می‌شود. اگر ویتامین و مکمل رژیم غذایی به درستی مصرف شود نیز کمبودهای تغذیه‌ای بسیار نادر می‌شود.
عوارض عمده آن می‌تواند منجر به مرگ شود. با توجه به بسیاری از مطالعات خطر مرگ پس از بای پس معده کمتر از یک درصد است. نرخ مرگ و میر ناشی از جراحی بای پس معده شبیه به مرگ و میر مرتبط با روش‌های معمول جراحی مانند برداشتن کیسه صفرا است. دیگر عوارض شامل:

• آمبولی ریوی:این شرایط باعث ایجاد یک لخته خون بعد از عمل جراحی و سپس انتقال آن از طریق گردش خون به ریه‌ها می‌شود که با درد قفسه‌سینه، تنگی نفس، شوک، غش، ضربان قلب سریع و حتی مرگ همراه است. اکثر موارد این بیماری را می توان با رقیق کننده خون (ضد انعقاد) بر طرف نمود. با این حال، در صورتی که شرایط تهدید کننده زندگی فرد باشد نیاز به عمل جراحی ضروری است.
• نشت: نشت معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که بافت معده و روده به دلیل ایجاد سوراخ توان انتقال صحیح مواد غذایی را نداشته باشند و این مواد به فضای داخلی شکم نشت کنند. این نشت و سوراخ ایجاد شده معمولاً در صورت کشف به موقع قابل ترمیم است. علایم ناشی از نشت شامل درد شدید، افزایش ضربان قلب و تب است. جراحان با کمک دو روش می‌توانند محل نشت را بررسی کنند. یکی تست کیسه با استفاده ازهوای خالی و به کمک حباب‌های ایجاد شده و دیگری تزریق ماده رنگی و پخش رنگ درون شکم که معمولاً با استراحت معده و تغذیه بیمار با سرم درمانی بر طرف خواهد شد ولی گاهی اوقات عمل جراحی برای نشت شدید مورد نیاز است.
• انسداد روده کوچک: انسداد روده کوچک ممکن است مدت کوتاهی پس از عمل جراحی و یا سال بعداز عمل رخ دهد. علایم آن شامل درد شکم، تورم و همچنین استفراغ است. تشخیص آن با کمک اسکن رادیوگرافی شکم امکان‌پذیر است. درمان این بیماری ممکن است نیازمند جراحی باشد.
• تهوع: تهوع یک اتفاق عادی برای بسیاری از افرادی است که جراحی بای‌پس معده داشته‌اند. احتمال تجربه تهوع در این شرایط حدود 70 درصد است. معمولاً تهوع است با عدم متابعت از دستورالعمل‌های غذایی پیشنهادی پزشک ایجاد می‌شود. توجه به مواد غذایی مصرفی و نوع مصرف آن‌ها به درستی می‌تواند تهوع را کاهش دهد.
• کم آب شدن بدن:این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مایعات بدن به فراوانی از دست رفته باشد. بهترین راه برای جلوگیری از کم آبی مصرف جرعه جرعه مقدار زیادی مایعات درطول شبانه‌روز است. مصرف مایعات کافی در هفته اول بعد از عمل جراحی بسیارمهم است.
• سوء هاضمه: سوء هاضمه که معمولاً به صورت ناراحتی در قسمت فوقانی شکم بروز می‌کند با نوشیدن مایعات به تنها برای یک دوره معینی از زمان و به طور کامل اجتناب از غذاهای چرب درمان می‌شود. اگر با تغییر در رژیم غذایی مؤفق به کاهش این بیماری نشدید، آنتی‌اسیدها ممکن است به عنوان شکلی از درمان مورد استفاده قرار گیرند. اما مثل همیشه باید قبل از خود درمانی با دکتر خود مشورت کنید.
• عفونت محل زخم:عفونت محل زخم در یک طیف گسترده‌ای از 1.5 الی 20 درصد موارد ممکن است در مجل ایجاد اتصال معده به روده در دستگاه گوارش ایجاد شود. اگر درمان به موقع آغاز شود، عفونت محل زخم را می توان با آنتی بیوتیک بهبود بخشید. روش‌های جراحی باز در معرض خطر بالاتری از عفونت محل زخم هستند.
• زخم: بعد از عمل جراحی بای پس معده خطر زخم وجود دارد. افراد سیگاری و افرادی که از داروهای خاص استفاده می‌کنند، در معرض خطر بالاتری از ابتلا به زخم بعد ازعمل هستند. در ادامه لیستی از داروهای معمول برای جلوگیری از پس از عمل جراحی ارائه شده که البته جامع نیست. سیگار کشیدن خطر ابتلا به زخم را افزایش می‌دهد، پس در ترک آن باید کوشا باشید. لیست داروها شامل:

• ایبوپروفن
• اکسدرین
• موترین
• پپتوبیسمول

• دیگر عوارض احتمالی شامل تنگی‌نفس، ایسکمی بافتی، فتق داخلی و ریفلاکس معده (سوزش سر دل) است.

کاهش وزن و افزایش وزن چگونه است؟

پس از جراحی در طی 2 سال اول به دنبال رعایت رژیم غذایی فوق و تمرینات ورزشی توصیه شده فرد بیش از 85 درصد از اضافه وزن خود را از دست می دهد و می تواند مادام العمر وزن ایده آل خود را حفظ کرده و ثابت نگه دارد. پس به یاد داشته باشید که از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین، پرچرب و پر کالری بپرهیزید .
تحرک داشته باشید و خوب ورزش کنید تا کاهش وزن شما همراه با فرآیند زیبایی اتفاق بیفتد. مصرف اسنکها (هله و هوله تمام روز غذا خوردن) خودداری نمائید.
تا می توانید به مصرف مواد غذایی سالم و طبیعی روی آورید تا همزمان با فرآیند لاغری، پوستی شاداب و جوان داشته باشید. ورزش به شما کمک می کند تا پس از لاغری دچار افتادگی کمتری در پوست نواحی شکم، پهلوها، بازوها و رانها شوید.

نحوه‌ی جراحی بای‌ پس معده

پس از انجام اقدامات لازم فرد به اطاق عمل منتقل و پد چسبنده برای بررسی ضربان قلب بر روی قفسه‌سینه و الکترود کنترل نبض و میزان اکسیژن موجود در خون به انگشت وصل می‌گردد. ماسک اکسیژن بر روی صورت فرد قرار داده شده و سپس از طریق رگ باز ماده‌ی بی هوشی تزریق و فرد طی ده شماره به خواب عمیقی فرو می‌رود.
در جراحی بای‌پس معده با جدا کردن قسمت‌ بزرگتری از معده و بخشی ابتدایی روده کوچک از مسیر گوارشی منجر به کوچک‌تر شدن معده خواهند شد. عدم عبور مواد غذایی از قسمت‌های نام‌ برده شده باعث می‌شود تا تحت تأثیر آنزیم‌های ترشحی از این نواحی نیز قرار نگیرد و در نتیجه تجزیه نشده و کمتر جذب شوند.
امروزه با کمک روش دیگری از جراحی بای پس معده به نام (Roux-en-Y (RYGP به شکل دیگری مسیر گوارشی و معده را کوتاه می‌کنند. ابتدا با ایجاد کیسه‌ای در ابتدای معده، آن را کوچک نموده و سپس قسمت پایین‌تر روده کوچک را به انتهای کیسه وصل می‌کنند تا مواد غذایی از مسیر جدید عبور کنند. البته قسمت ابتدایی روده کوچک را مجدد به شکل y به ابتدای روده‌ی مسیر جدید متصل می‌کنند تا ترشحات و موکوس این قسمت‌ها نیز وارد مسیر گوارشی شود.

پس از جراحی بای پس معده

بیشتر افراد ۱ تا ۴ روز پس از جراحی در بیمارستان بستری می‌شوند.

در بیمارستان:

• ممکن است از شما خواسته شود کنار تخت بنشینید و در روز جراحی کمی قدم بزنید.
• ممکن است برای ۱ یا ۲ روز سوندی از بینی‌تان وارد معده شود. این سوند کمک می‌کند مایعات روده‌ی کوچک‌تان خارج شود.
• ممکن است برای خارج کردن ادرار سوندی هم وارد مثانه‌تان شود.
• در ۱ تا ۳ روز نخست نمی‌توانید چیزی بخورید. پس از آن باید غذاهای مایع و سپس غذاهای پوره‌شده و سبک بخورید.
• لوله‌ای به بخش بزرگ‌تر معده‌تان که بای پس شده متصل می‌شود. این سوند از پهلوی شما خارج می‌شود و مایع درون معده‌تان را خارج می‌کند.
• نوعی جوراب ساق‌بلند مخصوص به شما داده می‌شود تا مانع از لخته شدن خون شود.
• داروهایی به شما داده می‌شود که مانع لخته شدن خون می‌شوند.
• دارو‌های مسکنی نیز برای شما تجویز می‌شود. ممکن است این داروها به‌صورت قرص باشند یا ازطریق لوله‌ای وارد سیاه‌ رگ‌تان شود.

زمانی می‌توانید به خانه بروید که:

• بتوانید غذای مایع یا پوره‌شده را بدون بالاآوردن بخورید.
• بتوانید بدون درد زیادی حرکت کنید.
• نیازی به دریافت داروهای مسکن از طریق لوله نداشته باشید.
• مطمئن باشید که می‌توانید از دستورالعمل داده‌شده برای مراقبت از خودتان پیروی کنید.

رژیم غذایی بای پس معده چگونه است؟

رژیم غذایی بای پس معده به طور خلاصه به شما می گوید که پس از عمل جراحی، شما چه نوع مواد غذایی و به چه اندازه از آن می توانید مصرف نمایید. همچنین راه‌های برقراری عادات غذایی جدید را برای کاهش وزنی موفق به شما نشان خواهد داد.
آنچه که شما می خورید و اینکه چگونه غذا می خورید و یا اینکه چه مقدار می خورید بعد از جراحی بای پس معده تغییر می کند. این جراحی آناتومی سیستم گوارشی شما را یه سوی کاهش وزن هدایت می کند.

در این جراحی حجم معده به اندازه یک کاسه کوچک ماست خوری کاهش می یابد و قسمت‌هایی از روده کوچک به صورت یک مسیر فرعی در جهت کاهش جذب به کار گرفته می شود و شما نیاز خواهید داشت که یک رژیم غذایی خاص را پس از این عمل جراحی پیگیری نمایید. این رژیم شامل این می شود که شما چه نوع از مواد غذایی و چه مقدار از آن را در هر وعده باید مصرف نمایید. همچنین باید از سازگاری غذاها و ترکیب صحیح مواد غذایی آگاه باشید.
پیگیری دقیق رژیم غذایی بای پس معده شما را به کاهش وزنی سالم تر و تغذیه ای مناسب‌تر رهنمون می سازد.

بعد از عمل جراحی: سه ماه اول

تا 2 روز پس از عمل شما اجازه خوردن نخواهید داشت. سپس شما طبق یک رژیم پیشرفت کننده غذاهای خاصی را مصرف می کنید. هدف این رژیم آن است که در یک فرآیند درمانی، کمترین فشار را بر روی نقاط عمل داشته باشیم و به بدن شما زمان بدهیم تا با الگوهای غذایی جدید سازگار شده و به آن عادت نماید.
موارد زیر مراحل معمول این رژیم غذایی را پس از عمل بای پس معده نشان می دهد:

مایعات:

غذاها و مواد غذایی نرم که در دمای اتاق مایع یا نیمه مایع باشند و دارای آب بیشتری نیز باشند مانند: آبگوشت، آب میوه، شیر، عصاره های صاف شده سوپ و غلات پخته شده برای دو هفته اول پس از عمل توصیه می‌شود.

غذاهای پوره ای:

مواد غذایی با ترکیب خمیری و نرم یا مایعات غلیظ مثل حلیم و فرنی یا هر غذای میکس شده برای دوهفته بعد یعنی هفته سوم وچهارم بعد از عمل توصیه می‌شود.

غذاهای سفت:

غذاهایی که ترد هستند و آسان جویده می شوند مانند: گوشت‌هایی که خوب ریز و کوچک برش خورده اند، غذاهای کنسرو شده یا نرم، میوه های تازه و سبزیجات پخته که بعد از هفته چهارم شروع می‌شود.
در طی این رژیم غذایی شما وعده های غذایی کوچکی را در یک روز میل می نمایید و مایعات را آرام آرام می نوشید .
توجه داشته باشید که نوشیدن مایعات باید در طی روز و به آرامی صورت گیرد نه همراه با وعده های غذایی شما باشد.
ممکن است در ابتدا شما با 6 وعده غذایی کوچک در روز شروع به خوردن نمائید سپس این وعده ها به 4 وعده در روزتقلیل می یابد و زمانی که این وعده ها به سه بار در روز رسید. باید وعده های غذایی شامل پروتئین غنی شده باشند مانند گوشت ، محصولات لبنی کم چرب (ماست ، پنیر) یا تخم مرغ. پروتئین که به حفظ و بهبود وضعیت بدنی شما بعد از عمل جراحی کمک موثری خواهد کرد .
اینکه شما با چه سرعتی از یک مرحله به مرحله بعدی رژیم غذایی دست پیدا کنید بستگی به آن دارد که بدن شما چگونه با الگوهای غذایی و ترکیب و غلظت آنها سازگاری حاصل نماید . بیماران معمولا سه ماه بعد از عمل جراحی غذاهای عادی را با یک ترکیب سفت تر شروع خواهند کرد، اما این مساله هم ممکن است زودتر اتفاق بیفتد.

عادات غذایی جدید چگونه ایجاد می‌شود؟

تغییرات در سیستم گوارشی شما منجربه آن می شود که شما در هر وعده چه اندازه می توانید بخورید و بیاشامید. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و اطمینان از این که شما مواد مغذی که نیاز دارید را دریافت کرده اید موارد زیر را به دقت دنبال کنید.

حجم غذای در هروعده کم باشد:

بلافاصله بعد از عمل معده شما تنها تحمل نگهداری یک انس یا 28 تا 30 گرم غذا را دارد. اگرچه به دلیل خاصیت ارتجاعی معده در انتهای ماه سوم شما ممکن است قادر به خوردن یک تا یک و نیم فنجان غذا در هر وعده باشید .
خوردن بیش از حد نه تنها کالری بیش از حد نیاز بدن شما می رساند بلکه ممکن است موجب درد و تهوع و استفراغ گردد. سپس مطمئن باشید که فقط مقادیر توصیه شده را میل نمایید و قبل از آنکه احساس سیری کنید دست از غذا خوردن بکشید.

آرام و آهسته بخورید و بیاشامید:

خوردن و آشامیدن سریع ممکن است موجب سندرم دامپینگ شود. این حالت زمانی اتفاق می افتد که غذاها و مایعات به سرعت و بیش از حد نرمال وارد روده کوچک شوند. علائم این سندرم عبارتند از: تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه و تعریق .
برای جلوگیری از سندرم دامپینگ غذاها و مایعات کم چرب و کم شیرین را انتخاب نمائید، آهسته بخورید و آرام بیاشامید. مایعات را 30 دقیقه قبل یا بعد از هر وعده غذایی میل کنید. برای خوردن هر وعده غذایی حداقل 30 دقیقه وقت صرف نمایید و 30 تا 60 دقیقه برای نوشیدن یک فنجان مایع زمان در نظر بگیرید. از خوردن غذاهای پرچرب و شیرین مانند سودای معمولی، آبنبات، شکلات و بستنی بپرهیزید.

غذاها را کامل بجوید:

سوراخ جدیدی که معده شما را به روده کوچک متصل می نماید خیلی کوچک است و قطعات بزرگتر غذا می تواند آن را مسدود نماید. این انسداد موجب می شود که غذا نتواند از معده خارج شده و وارد روده گردد و این امر ممکن است منجر به استفراغ، تهوع و دردهای شکمی شود. پس تکه های کوچکی از غذا را مصرف نموده و تا حدی بجوید که به شکل پوره های غلیظ درآید و سپس آن را ببلعید. اگر نمی توانید غذا را خوب بجوید و کاملا نرم کنید از بلعیدن آن خودداری فرمائید.

مایعات را در بین وعده های غذایی میل نمائید نه همراه آن:

نوشیدن مایعات همراه با غذا می تواند موجب درد ، تهوع و استفراغ شود درست مثل سندرم دامپینگ. همچنین نوشیدن زیاد مایعات همراه با غذا یا نزدیک آن می تواند سبب احساس سیری کاذب شود و در نتیجه شما نمی توانید غذای کافی دریافت نمائید و بدین ترتیب مواد مغزی لازم به بدن شما نمی رسد. جهت جلوگیری از کم آبی بدن روزانه 6 تا 8 فنجان مایعات توصیه می شود.

غذاهای جدید را همزمان تجربه نکنید:

بعد از جراحی برخی غذاها ممکن است موجب تهوع، درد و استفراغ شوند یا ممکن است سوراخ معده به روده را مسدود کنند. توانایی تحمل غذاها از فردی به فرد دیگر متفاوت است .
غذای جدیدی را که امتحان می کنید قبل از بلعیدن خوب بجوید. اگر غذایی موجب ناراحتی شما شد دیگر آن را نخورید. با گذشت زمان شما ممکن است بتوانید آن غذا را تحمل کنید غذاها و مایعاتی که معمولا می توانند ناراحتی ایجاد کنند شامل: گوشت، نان، ماکارانی، برنج، سبزیجات پخته، شیر و نوشابه های کربنات دار می شود.
مصرف ویتامین و مکمل های معدنی توصیه شده را فراموش نکنید:
بعد از جراحی بدن شما مواد مغذی اصلی را به سختی جذب می نماید چراکه معده شماو قسمتی از روده کوچک شما بای پس شده اند. برای جلوگیری از کمبود ویتامین ها و مواد معدنی، سعی کنید به طور منظم ویتامین ها و مکمل های معدنی را مصرف نمائید. این مکمل ها شامل مولتی ویتامین، مولتی مینرال، کلسیم، آهن، ویتامین ب 12و ویتامین د می‌باشند.

منابع(سایتهای):

andam

dralibeigi

chetor

nofat