کیسه صفرا چیست؟
این‌که بخواهیم در باب عمل کیسه صفرا صحبت کنیم ولی هیچ صحبتی در مورد چیستی کیسه صفرا به میان نیاید قابل پذیرش نیست. بنابراین بهتر است در ابتدا ببینیم کیسه صفرا چیست و چه وظیفه‌ای دارد.
همانطور که در تصویر زیر می‌بینید، کیسه صفرا عضوی نسبتاً کوچک بوده و در زیر کبد و در قسمت فوقانی سمت راست شکم قرار دارد. مایع صفراوی که توسط کبد ترشح می‌شود وارد کیسه صفرا شده و در آن‌جا نگهداری می‌شود. این مایع صفراوی از طریق مجرای صفراوی به دوازدهه ریخته شده و پس از هر وعده‌ی غذایی کار تجزیه‌ی چربی‌ها را بر عهده دارد و در واقع کاری می‌کند که چربی موجود در مواد غذایی به خوبی هضم و جذب بدن شود.
چه چیزهایی باعث ایجاد مشکل در کیسه صفرا می شود ؟
سنگ های صفرا معمولا اصلی ترین مشکل کیسه صفرا می باشند که این سنگ های کوچک می تواند در گوارش فرد مشکل ایجاد کند.
اگر شرایط زیر را داشته باشید ، بیش از بقیه مستعد سنگ صفرا هستید:
- کاهش وزن شدید داشته باشید.
- خانم باشید.
- مصرف برخی داروها از جمله قرص های جلوگیری از بارداری و یا برخی داروهای کاهش دهنده ی چربی خون.
- زایمان کرده باشید.
- اضافه وزن داشته باشید.
- بالای 40 سال سن داشته باشید.
- دچار افزایش میزان چربی صفرا باشید.
- ناشتا بودن طولانی مدت عامل مهم دیگری است.
- سنگ صفرا می تواند ارثی نیز باشد و پزشکان هنوز راه مشخصی را برای جلوگیری از ایجاد آن بیان نکرده اند.
علائم مشکلات کیسه صفرا چیست ؟
این علائم شامل موارد زیر می باشند:
- درد شدید در شکم
- حالت تهوع واستفراغ
- هضم نشدن مواد غذایی در بدن
- تب
- پوست زرد یا یرقان که در آن پوست و چشم ها زرد می شوند . یرقان معمولا زمانی ایجاد می شود که سنگ ها تونل صفرا را مسدود کرده باشند
درمان کیسه صفرا
در آوردن کیسه صفرا معمولا بهترین راه برای از بین بردن مشکلات آن می باشد . ممکن است که از شما بخواهند برای مدتی رژیم غذایی تان را تغییر دهید ، مثلا مصرف کمتر چربی کمک کننده است اما کم تر پیش می آید که این سنگ ها خود بخود از بین بروند . ممکن است که در مورد دستگاه های سنگ شکن کیسه صفرا شنیده باشید که قادر به ذوب کردن آن ها است که متاسفانه این دستگاه ها هنوز به مرحله مناسبی برای اجرا نرسیده اند.
دلیل برداشتن کیسه صفرا ؟
اما چه اتفاقی می‌افتد که نیاز به برداشتن کیسه صفرا می‌شود؟ پاسخ این است که شرایط مختلفی هستند که نیاز به برداشتن کیسه صفرا را ایجاب می‌کنند، اما عمده‌ترینِ آن‌ها بروز سنگ صفرا است. سنگ صفرا گاه علامتی ندارد و از آن‌جا که موجب درد نمی‌شود نیازی به رسیدگی هم ندارد. اما در برخی موارد سنگ صفرا سبب بروز درد شدید می‌شود که در این وضعیت است که پزشک برداشتن کیسه صفرا را تجویز می‌کند. سایر مواردی که ممکن است موجب برداشتن کیسه صفرا شوند عبارت اند از:
- التهاب کیسه صفرا (کولسیستیت)
- التهاب پانکراس (پانکراتیت)
- ناهنجاری‌های مادرزادی
- تومور کیسه صفرا
عمل برداشتن کیسه صفرا
(کوله‌سیستکتومی) عملی رایج است و اتفاقاً در زمره‌ی جراحی‌هایی قرار دارد که خیلی عوارض زیادی ندارند. این جراحی در موارد مختلفی انجام می‌شود. به عنوان مثال زمانی که بیمار از فرط درد سنگ صفرا آرام و قرار ندارد یکی از گزینه‌های درمانی می‌تواند جراحی برداشتن کیسه صفرا باشد.
فواید جراحی لاپاروسوکوپی کیسه صفرا چیست ؟
- برش کوچکتربرش های بیشتر اما کوچک تر که هر کدام کمتر از 2و نیم سانت طول دارند اما در عمل جراحی باز این برش 12 تا 17 سانتی متر می باشد.
- درد کمتر بعد ازجراحی.
- ریکاوری سریع تر :می توانید به راحتی چند روز بعد از جراحی به منزل بروید و به سرعت به روتین فعالیت های روزانه خود برگردید.
عوارض جراحی برداشتن کیسه صفرا
در بالا گفته شد که این جراحی خیلی عواض زیادی ندارد. برخی از عواض این عمل جراحی به قرار زیر هستند:
- نشت زردآب
- خونریزی
- لخته شدن خون
- عفونت
- پانکراتیت
بسته به علت جراحی، ممکن است یک یا چند مورد از این موارد رخ دهند.
قبل از عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا
بیماری که برای این جراحی آماده می‌شود باید کارهای زیر را قبل از عمل انجام دهد:
- چند روز قبل از عمل ممکن است پزشک یا جراح یک ماده به بیمار بدهند که با خوردن آن روده‌ها کاملاً خالی و تمیز شوند.
- شب قبل از جراحی، نباید آب و در کل هیچ مایعی نوشیده شود. البته مثلاً برای مصرف قرص می‌شود نصف لیوان آب نوشید اما تا ۴ ساعت قبل از جراحی اصلاً نباید هیچ مقدار آبی وارد بدن شود.
- به دستور پزشک ممکن است نیاز به قطع مصرف برخی داروها و مکمل‌ها قبل از جراحی باشد.
گاهی پس از عمل نیازی به ماندن در بیمارستان نیست و گاهی به دلیل استفاده از برش‌های بزرگ نیاز است که بیمار چند شب در بیمارستان بماند. بنابراین بهتر است بیمار قبل از عمل کاملاً آماده‌ی این ماجرا باشد. یعنی اگر قرار به ماندن او در بیمارستان بود یا اگر قرار بود که بعد از عمل به خانه بازگردد باید برای هر دو شرایط آماده باشد. وجود یک نفر با وسیله نقلیه می‌تواند برای بردن بیمار به منزل پس از عمل مفید باشد.
پس از جراحی برداشتن کیسه صفرا
- در صورتی که از روش لاپاروسکوپی استفاده شده باشد، در اغلب موارد نیازی به ماندن بیمار در بیمارستان نیست و او می‌تواند خیلی آرام با یک وسیله نقلیه به خانه برود. البته در برخی موارد که بیمار احساس درد می‌کند ممکن است نیاز به ماندن او برای یک شب در بیمارستان باشد. در هر صورت، پس از جراحی لاپاروسکوپی حدوداً یک هفته زمان لازم است تا بهبودی حاصل شود.
- اما برای جراحی باز حداقل دو روز ماندن در بیمارستان لازم است. پس از این نیز زمانی که بیمار به خانه می‌رود حدوداً ۴ الی ۶ هفته طول می‌کشد تا بیمار بهبود یابد.
محصولات پیشنهادی
منابع (سایتهای):