اکستراوازیشن (نشت دارو به خارج از رگ)
بیرون زدگی کتتر به دلیل سوراخ شدن دیواره رگ توسط کانول یا به دلیل افزایش فشار وریدی باشد که باعث نشت دارو یا مواد در اطراف محل اصلی رگ می شود. تحقیقات نشان می دهند که حداکثر 11٪ از بیماران اطفال و 70٪ از نوزادانی که تحت درمان از راه وریدی هستند، تجربه اکستراوازیشن از راه وریدی را خواهند داشت.
اگرچه خطراکستراوازیشن با کاتترهای داخل وریدی محیطی بیشتر است اما ممکن است این عارضه در دارودرمانی از راه ورید های مرکزی (CV line) نیز رخ بدهد .
بخش کوچکی از این ها ممکن است به عنوان یک عارضه در زیبایی یا عملکرد فرد اختلال ایجاد کند.
پمپ های انفوزیون در بیشتر موارد کادر درمان را از وجود آسیب های اکستراوازیشن آگاه نمی کنند.
محدود کردن دور پمپ به اندازه حتی یک ساعت ممکن است با ایجاد یک یادآوری برای بازرسی محل وارد شدن کتتر و اندام برای مشاهده علائم اکستراوازیشن ، میزان آسیب بافتی ناشی از خارج شدن خون را به حداقل برساند. هوشیاری پرستار همراه با شناخت و مدیریت سریع کلید اصلی جلوگیری و یا به حداقل رساندن آسیب است.
Extravasation
نشت ناخواسته مایعات یا مواد دارویی از ورید به داخل بافت اطراف
Vesicant
عواملی که قادر به ایجاد تاول ، لخته شدن بافت یا نکروز هستند
هیالورونیداز
آنزیمی که به طور موقت (بیش از 24-48 ساعت) اسید هیالورونیک بافت را تجزیه می کند و باعث جذب سریعتر مایع خارج شده از رگ می شود.
عوامل خطر ساز
- عدم توانایی در گزارش درد
- درمان طولانی مدت از راه وریدی
- افزایش شکنندگی پوست و ورید (به عنوان مثال نوزادان ، چندین کانولاسیون ، بافت زیرپوستی انعطاف پذیر ، شیمی درمانی)
- حجم ماده دریافتی و pH (خارج از pH خون ، شریانی 7.35-7.45) ، اسمولاریته و ترکیب شیمیایی مایعات یا داروی تزریق شده
- اندامهایی که دارای وسایل دسترسی وریدی مرکزی هستند یا کانولهای داخل وریدی محیطی پوشانده شده اند و یا اندام هایی هستند که قابل مشاهده نیستند.
ارزیابی
ارزیابی سریع و اولیه
در صورت وجود مایعات یا داروهایی که از طریق وریدی دریافت می شوند ، ارزیابی محل نشت باید هر ساعت انجام شود، اگر چیزی تزریق نشده است، محل باید قبل از دسترسی وریدی و حداقل هر هشت ساعت ارزیابی شود.
گرید 1
- گرمی ناحیه
- التهاب جزیی
- درد ناحیه تزریق
- بدون هیچگونه قرمزی در محل
گرید 2
- التهاب نسبی
- پرفیوژن کافی
- قرمزی نسبی
- درد ناحیه تزریق
- گرفتگی محل کانولا
گرید 3
- التهاب زیاد
- درد در محل تزریق
- قرمزی زیاد ناحیه
- گرفتگی کامل کانولا
- پرفیوژن کمی ممکن است مختل شود
گرید 4
- درد زیاد در محل تزریق
- پرفیوژن مختل می شود
- التهاب بسیار زیاد ناحیه
- گرفتگی کامل محل کانولا
- ممکن است تاول ایجاد شود
توجه :
در صورت آسیب دیدگی درجه 3 یا 4 فوری و بلافاصله به تیم پزشکی اطلاع دهید. لازم است در اسرع وقت برای معاینه پزشکی بیمار و در صورت لزوم از درمان اطمینان حاصل کند، برای نتیجه بهتر طی 1 تا 2 ساعت ارزیابی و معاینه مجدد بیمار شروع شود.
دستورالعمل های فوری مدیریتی زیر را در نظر داشته باشید تا بیمار توسط کادر پزشکی بازبینی شود.
ارزیابی فوری و همزمان در محل
برای اطمینان از عدم وجود علامت عفونت یا عوارض بیشتر ، به مدت 24 ساعت محل آسیب دیده را مورد ارزیابی قرار دهید.در صورت وجود هرگونه عفونت و یا عوارض ناشی از نشت دارو ، باید شستشو و ارزیابی محل را تا زمان رفع علائم ادامه داد.علائم عفونت باید به تیم پزشکی معالج گزارش شود تا نیاز به درمان با آنتی بیوتیک مشخص شود.
مدیریت فوری
- بلافاصله تزریق را متوقف کنید
- کارکنان پزشکی تیم معالج باید فوراً از هرگونه آسیب اکستراوازیشن مطلع شوند.
- بیشتر آسیب های اکستراوازیشن ، درجه 1 و 2 است و برای جلوگیری از آسیب طولانی مدت پوست و بافت نرم به مداخله گسترده نیاز ندارد
- آسیب های درجه 3 و 4 بسته به نوع و حجم محلول خارج شده ، احتمال بیشتری برای نکروز پوست ، سندرم کمپارتمان و نیاز احتمالی به جراحی پلاستیک دارند.
مدیریت اکستراوازیشن
گرید 1
- قطع انقفوزیون
- در اوردن کانولا
- بالا نگه داشتن اندام
گرید 2
- قطع انقفوزیون
- در اوردن کانولا
- بالا نگه داشتن اندام
گرید 3
- تزریق را متوقف کنید
- نوارهای جمع کننده را بردارید
- اجازه دهید تا کانولا توسط پزشک (تیم معالجه) بررسی شود
- اگر این امر باعث تأخیر در درمان نمی شود ، از آسیب دیدگی عکس بگیرید
- پزشک ناحیه آسیب را با محلول نمکی 0.9٪ شستشو می دهد
- قبل از شروع از مسکن استفاده کنید
- طبق توصیه تیم پزشکی یا متخصص پلاستیک ، از پانسمان غیر انسدادی استفاده کنید
- اندام را بالا نگه دارید
- +/- به تیم پلاستیک مراجعه کنید
گرید 4
- تزریق را متوقف کنید
- نوارهای جمع کننده را بردارید
- اجازه دهید تا کانولا توسط پزشک (تیم معالجه) بررسی شود
- اگر این امر باعث تأخیر در درمان نمی شود ، از آسیب دیدگی عکس بگیرید
- پزشک ناحیه آسیب را با محلول نمکی 0.9٪ شستشو می دهد
- قبل از شروع از مسکن استفاده کنید
- طبق توصیه تیم پزشکی یا متخصص پلاستیک ، از پانسمان غیر انسدادی استفاده کنید
- اندام را بالا نگه دارید
- +/- به تیم پلاستیک مراجعه کنید
حداقل پاراستامول و ساکارز (برای نوزادان) و مورفین در صورت لزوم
شواهد نشان می دهد که شستشو هیالورونیداز برای تغذیه وریدی و تزریق کلسیم کلرید مفید است. برای جلوگیری از از بین رفتن زیاد پوست و نیاز به جراحی پلاستیک، از شستشو درجه های اصلی اکستروژن استفاده شده است. با این حال، شواهد مربوط به استفاده از آبیاری در جلوگیری از آسیب دیدگی طولانی مدت محدود به گزارشات موردی است.
- برای حصول نتیجه بهتر باید از هیلورونیداز ظرف مدت 1-2 ساعت پس از اکستراوازیشن استفاده شود.
- از هیالورونیداز برای نشت موادی چون (دوپامین، آدرنالین، نورآدرنالین و غیره) که منقبض کننده عروق است نباید استفاده شود.
- تصمیم برای درمان یا عدم درمان با هیالورونیداز تصمیم کادر پزشکی تیم معالجه است و باید در پرونده پزشکی بیمار ثبت شود.
- قبل از انجام هرگونه اقدام، مسکن را تجویز کرده و 10 دقیقه صبر کنید.
- در حین عمل تاول های ایجاد شده را پاره نکنید.
- اندام آسیب دیده را با محلول ضد عفونی کننده تمیز کنید.
- در ناحیه لیگنوکائین زیر جلدی 1٪ (حداکثر 0.15 میلی لیتر در کیلوگرم) به منطقه آسیب دیده تزریق کنید.
شستشو با هیالورونیداز (به دنبال شستشو با سالین 0.9٪)
در اطراف و از اکستراوازیشن از تزریق، مقدار زیادی مقدار 0.2 میلی لیتر مقادیر هیالورونیداز 1000 واحد در میلی لیتر تزریق کنید.
شستشو با سرم نمکی
- ناحیه را با استفاده از هیالورونیداز ساخته شده ، با استفاده از نمک 0.9 0. در مقادیر 10-20 میلی لیتر شستشو دهید.
- اگر کانول هنوز درون بدن است، 3-5 میلی لیتر 0.9٪ نمک نفوذ کرده و سپس کانول را خارج کنید.
- ادم بوجود امده را ماساژ داده تا کاهش یابد.
- اگر مایع استخراج شامل لیپید است، منطقه را شستشو کنید.
- در نواحی گسترده آسیب ممکن است نیاز باشد از روش بی حسی موضعی استفاده کنید.
- پس از اتمام کامل، طبق توصیه تیم پزشکی معالج یا تیم پلاستیک، یک پانسمان غیر انسدادی را روی ناحیه قرار دهید.
- اندام آسیب دیده را بالا ببرید.
- کمپرس سرد و گرم را روی اندام آسیب دیده قرار ندهید.
- در صورت بروز علائم عفونت، آنتی بیوتیک تجویز کنید.
- باید ناحیه هر ساعت از نظر عوارض توسط پرستار بررسی شود.
- کارکنان پزشکی برای ارزیابی اثربخشی باید 1-2 ساعت پس از شستشو ناحیه را بررسی کنند. سپس این کار باید در مدت 24 ساعت توسط کادر پزشکی بررسی شود.
Reference
- Ainsworth S, McGuire W.Percutaneous central venous catheters versus peripheral cannulae for delivery of parenteral nutrition in neonates. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 10. Art. No. CD004219. DOI: 10.1002/14651858.CD004219.pub4.
- Al-Benna, S., O’Boyle, C., & Holley, J. (2013). Extravasation injuries in adults. ISRN dermatology, 2013, 856541. doi:10.1155/2013/856541
- Amjad, I., Murphy, T., Nylander-Housholder, L. and Ranft, A. (2011) A New Approach to Management of Intravenous Infiltration in Pediatric Patients: Pathophysiology, Classification, and Treatment. Journal of Infusion Nursing, 34(4), pp. 242-249.
- Beall, V., Hall, B., Mulholland, J. T. and Gephart, S. M. (2013) Neonatal Extravasation: An Overview and Algorithm for Evidence-based Treatment. Newborn and Infant Nursing Reviews, 13(4), pp. 189-195.
- Casanova D, Bardot J, Magalon G. (2001). Emergency treatment of accidental infusion leakage in the newborn: report of 14 cases. British Journal of Plastic Surgery. 54(5):396-39
- Ching, D. L. H., Wong, K. Y. and Milroy, C. (2014) Paediatric extravasation injuries: A review of 69 consecutive patients. International Journal of Surgery, 12(10), pp. 1036-1037.
- Corbett, M., Marshall, D., Harden, M., Oddie, S., Phillips, R. and McGuire, W. (2019) Treating extravasation injuries in infants and young children: a scoping review and survey of UK NHS practice. BMC Pediatr, 19(1), pp. 6.