پانسمان پرده آمنیوتیک
پانسمان پرده آمنیوتیک تقریباً یک قرن است که برای درمان زخم استفاده می شود این به لطف تکنیک های جدیدی است که اجازه می دهد این ماده بی نظیر خشک و برای مدت طولانی ذخیره شود ، و به دلیل داشتن فاکتور های رشدی و عوامل زیستی بسیار مفید در درمان زخم ها استفاده های بسیاری زیادی دارند به خصوص در سوختگی ها به جای گرافت استفاده می شود.
ساختار و عملکرد غشا پرده آمنیوتیک
غشا پرده آمنیوتیک ، جنین در حال رشد را در رحم احاطه کرده و محافظت می کند و مادر و جنین را از هم جدا می کند. اگر غشای آمنیوتیک را از نزدیک بررسی کنیم ، می توان متوجه شد که غشا از چندین لایه تشکیل شده است.
غشا را می توان به راحتی به دو لایه مجزا تقسیم کرد
- لایه آمنیون
- لایه کوریون
این دو لایه توسط یک لایه ژله مانند جدا می شوند؛ لایه آمنیون غشا ، یا سمت جنین ، دارای لایه ای از سلولهای اپیتلیال است که به راحتی می توان با تراش ، سلول ساده آن را از بین برد و یک لایه زیرین را برداشت. لایه کوریون سمت مادر غشای آمنیوتیک است هر دو لایه دارای یک غشای پایه و یک لایه استرومایی هستند.
اگر به غشای پرده آمنیوتیک زیر میکروسکوپ نگاه کنید ، می توانید سه نوع ماده مختلف را ببینید
- کلاژن
- ماتریکس خارج سلولی
- سلول های فعال بیولوژیکی و مولکول های احیا کننده
ماتریکس خارج سلولی ساختار اصلی سلول ها و استحکام آن ها را فراهم می کند و شامل تعدادی پروتئین تخصصی از جمله
- پروتئوگلیکان ها
- فیبرونکتین
- لامینین ها
چندین نوع کلاژن ، مقاومت ساختاری و استحکام سلولی را به غشا اضافه می کنند؛ سلولهای فعال بیولوژیکی شامل سلولهای بنیادی هستند که برای بازسازی سلول ها در پوشش غشا فعالیت می کنند؛ فیبروبلاست ها به تقویت بافت کمک می کنند و سلولهای اپیتلیال از طریق گیرنده های سطح سلول به روند بهبودی کمک می کنند. مولکول های احیا کننده ، که برای رشد و ترمیم مهم هستند ، در غشا پرده آمنیوتیک نیز وجود دارند؛
این موارد شامل انواع مختلفی از
- فاکتورهای رشد مانند فاکتورهای رشد فیبروبلاست
- فاکتورهای رشد مشتق از پلاکت
- متالوپروتئینازها
سیتوکین های سرکوب کننده سیستم ایمنی باعث می شوند که غشا پرده آمنیوتیک توسط سیستم ایمنی بدن مادر و نوزاد به عنوان عامل خودی شناخته شود و واکنش های ایمنی علیه آن انجام نگیرد. همچنین تعدادی مولکول تخصصی دیگر وجود دارد، مانند دفنسین ها که از عفونت باکتریایی محافظت می کنند.
خواص ترمیم زخم از غشا پرده آمنیوتیک
غشا پرده آمنیوتیک دارای تعدادی ویژگی است که آن را به ویژه برای ترمیم زخم مناسب می کند
- التهاب را کاهش می دهد
- دارای خواص ضد باکتری است
- تشکیل بافت اسکار را کاهش می دهد
- سبب حفظ رطوب بستر زخم می شود
- به عنوان یک سد بیولوژیکی عمل می کند
- روند بهبودی زخم را افزایش و افزایش می دهد
- درد هنگام تعویض پانسمان زخم را کاهش می دهد
- یک ماتریکس خارجی برای مهاجرت و تکثیر سلولها فراهم می کند
- حاوی تعداد قابل توجهی سیتوکین و فاکتورهای رشد ضروری است
- سبب بروز حساسیت و واکنش های ایمنی نمی شود(به عنوان ماده خارجی دیده نخواهد شد)
در گذشته بافت آمنیوتیک غیرفعال شده و در دمای 4 درجه سانتیگراد ذخیره می شد. و از آن بافت آمنیوتیک فقط می توانستند به مدت شش هفته استفاده کنند، و پس از آن زمان دیگر مفید نبوده است. اکنون این ماده می تواند تمیز، کم آب و استریل شود به این معنی که ماندگاری غشا پرده آمنیوتیک بسیار افزایش یافته است.
موارد استفاده
در چه نوع زخمی می توان از غشای آمنیوتیک استفاده کرد؟
به طور سنتی غشا پرده آمنیوتیک در سوختگی استفاده می شود. امروزه از غشا پرده آمنیوتیک می توان روی انواع مختلفی از زخم ها استفاده کرد. توجه به این نکته مهم است که غشا پرده آمنیوتیک فقط زمانی استفاده کارانه باید استفاده شود. به عبارت دیگر ، ممکن است غشا آمنیوتیک برای زخم هایی که مزمن و غیر بهبود دهنده هستند استفاده شود.
کاربرد پانسمان پرده آمنیوتیک
قبل از استفاده از غشا آمنیوتیک ، ارزیابی دقیق اولیه از زخم و همچنین سابقه پزشکی لازم است. اطلاعاتی در مورد تاریخچه زخم، از جمله مدت زمان، روشهای درمانی آزمایش شده بیمار جمع آوری کنید. ظاهر، اندازه، عمق، وجود بافت نکروزه را ثبت کرده و ببینید که آیا استخوان یا ساختارهای دیگر قابل مشاهده است. ارزیابی وضعیت گردش خون، تغذیه و سایر موانع بهبودی. اینها همان مراحلی است که شما قبل از اجرای هرگونه درمان زخم دنبال خواهید کرد و فقط برای درمان با پرده آمنیوتیک نیست.
- بستر زخم را با انجام هر دبریدمان لازم آماده کنید
- بستر زخم باید از هرگونه بافت نکروزه پاک باشد
- هیچ نشانه ای از عفونت نداشته باشد
پرده آمنیوتیک در یک ظرف استریل تهیه می شود و ممکن است از قیچی استریل برای بریدن قطعه ای از غشا پرده آمنیوتیک متناسب با زخم استفاده شود. مواد ممکن است به صورت مرطوب یا خشک استفاده شود.
توجه داشته باشید که لایه کلاژن استرومایی باید رو به زخم باشد؛ برای تعیین نحوه استفاده از مواد، توصیه های شرکت های سازنده را باید مطالعه کرد. برای نگه داشتن پیوند می توانید از نوارهای استری استفاده کنید. نیازی به بخیه زدن مواد در محل نیست. پانسمان ثانویه که استفاده می شود باید به عنوان پانسمان دوم انتخاب شود. حداقل یک تا دو هفته نباید به محل پانسمان دست زد.
بعد از یک تا دو هفته آلوگرافت پرده آمنیوتیک در زخم قرار می گیرد. در عرض 2 تا 3 هفته یا حتی زودتر باید شروع به بهبود زخم از نظر اندازه و عمق کند.
همانطور که به طور معمول با اندازه گیری زخم در طول زمان مشاهده می شود، می توانید پانسمان پرده امنیوتیک بعدی را انجام دهید زیرا سرعت بهبود زخم کاهش می یابد.
استفاده از غشا آمنیوتیک در مدیریت زخم های مزمن روش پیشرفته ای است که گزینه دیگری برای زخم هایی است که با استفاده از روش های درمانی و زخم های سنتی زخم بهبود نمی یابند.
منابع
Fetterolf D، Snyder R. پشتیبانی علمی و بالینی برای استفاده از پرده غشا آمنیوتیک کم آب در مدیریت زخم. زخم 2012 ؛ 24 (10): 299-307.
Zelen C ، Serena T. Amniotic Membrane: Podiatry . 2015 آوریل ؛ 28 (4