جراحی برداشتن کلیه

[kkstarratings]

برداشتن کلیه چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟

برداشتن کلیه و یا قسمتی از آن می‌تواند یک عمل جراحی جدی باشد و پزشکان این عمل را به‌عنوان آخرین گزینه برای حفظ سلامتی بیمار در نظر می‌گیرند.

کلیه‌ی آسیب‌دیده

درصورتی‌که شما به بیماری نارسایی کلیه مبتلا هستید، ممکن است لازم باشد تا آن را از بدن خارج کنند. ازجمله دلایلی برای جراحی برداشتن کلیه می‌توان به آسیب دیدن و زخمی شدن کلیه اشاره کرد. این آسیب‌ها ممکن است به دلیل بیماری، جراحت فیزیکی و یا عفونت ایجاد شده باشند. سرطان یکی دیگر از علت برداشتن کلیه است. اگر تومور ایجاد شده در کلیه‌ی شما کوچک بوده و در مراحل اولیه‌ی آن تشخیص داده شود، ممکن است تنها بخشی از کلیه‌ی شما برداشته شود.

اهدای کلیه

بعضی اوقات، فرد یکی از کلیه‌های سالم خود را به کسی که به یک کلیه‌ی جدید نیاز دارد اهدا می‌کند. عمل‌های پیوند کلیه در مواردی که فرد اهداکننده زنده است نسبت به مواردی که کلیه از بدن فرد بی‌جان برداشته می‌شود موفقیت بیشتری دارند. یک فرد می‌تواند با داشتن تنها یک کلیه نیز زندگی سالمی داشته باشد.

انواع جراحی برداشتن کلیه

دو نوع عمل نفرکتومی برای کلیه وجود دارد: برداشتن بخشی از کلیه (نفرکتومی پارشیال) و برداشتن کامل کلیه (نفرکتومی رادیکال). در نفرکتومی پارشیال یا جزئی، تنها بخش‌های بیمار یا آسیب‌دیده کلیه برداشته می‌شود. اما در نفرکتومی رادیکال، تمام کلیه همراه با بخشی از لوله‌ای که از کلیه به مثانه متصل است (مجرای ادرار) و غده‌ای که در بالای کلیه قرار دارد (غده آدرنال) و بافت‌های چربی اطراف کلیه برداشته می‌شود. وقتی که هر دو کلیه‌ها به طور همزمان برداشته می‌شود، عمل نفرکتومی دوطرفه نامیده می‌شود. عمل برداشتن یک کلیه سالم از فرد اهدا کننده به منظور پیوند کلیه، نفرکتومی قبل از اهداء کلیه نامیده می‌شود.

نفرکتومی چیست؟

به عمل جراحی برداشتن کلیه اطلاق می شود.

این عمل جراحی می تواند به صورت های زیر انجام شود:

برداشتن بخشی از یک کلیه (نفرکتومی پارشیال)
برداشتن کامل یک کلیه (نفرکتومی ساده)
حذف یک کلیه به همراه غده آدرنال و غدد لنفاوی اطراف آن (رادیکال نفرکتومی)
برخی از حالاتی که لازم است این جراحی انجام گیرد عبارتند از:
سرطان کلیه
وجود سنگ های بزرگ در کلیه
صدمه دیدن کلیه در اثر ضربه های ناشی از سوانح
عدم عملکرد کلیه ای که می تواند باعث افزایش فشار خون می گردد.
نفرکتومی می تواند به منظور پیوند کلیه نیز انجام گردد.

مراحل آمادگی نفرکتومی قبل از اهداء کلیه

برای آنکه شما به عنوان اهداء کننده کلیه تحت ارزیابی قرار بگیرید، باید سالم و فاقد بیماری‌هایی باشید که ممکن است منجر به نارسایی کلیه گردد. این بیماری‌ها شامل دیابت و فشار خون بالاست. فرد اهداء کننده کلیه ابتدا باید برای مطابقت گروه خونی خود با فرد گیرنده کلیه، مورد آزمایش قرار بگیرد. پس از تأیید گروه خونی، تیم پزشکان و متخصصین چندین تست دیگر را انجام خواهند داد. این تست‌ها به منظور یافتن عوارض احتمالی که می‌تواند باعث پس زدن کلیه جدید در بدن گیرنده کلیه شود و همچنین برای شناسایی هر گونه مشکلات سلامت در فرد اهدا کننده کلیه که ممکن است باعث عدم صلاحیت وی برای اهدای عضو گردد، انجام می‌‌گیرد.

چند هفته قبل از زمان تعیین شده برای عمل جراحی پیوند کلیه، پزشک معاینه جسمی کاملی را از فرد اهدا کننده کلیه انجام داده و قبل از بستری شدن وی در بیمارستان، دستورالعمل‌های مربوطه را توصیه خواهد کرد. همچنین یک مددکار اجتماعی با فرد اهدا کننده کلیه گفتگو خواهد کرد تا مطمئن شود که این اهدای عضو با میل و رغبت و بدون هر گونه اجبار و فشار انجام می‌شود. قبل از عمل، جزئیات کاملی در مورد مراحل جراحی، همراه با خطرات احتمالی و عوارض آن به بیمار ارائه خواهد شد.

مراقبت های قبل از عمل :

برای مراقبت و بهبود بعد از عمل برنامه ریزی کنید و سعی کنید از افراد دیگری برای انجام وظایف روزانه خود کمک بگیرید.
قبل و بعد از عمل سیگار نکشید. دخانیات روند بهبود زخم را کند می کند و احتمال مشکلات تنفسی را در طی عمل بالا می برد. به همین دلیل اگر یک فرد سیگاری هستید باید حداقل ۲ هفته قبل از عمل آن را ترک کنید.
اگر طی هفته قبل از عمل نیاز به مسکن و ضد درد دارید، طبق نظر پزشک از مسکن استفاده کنید تا از خونریزی زیاد طی عمل پیشگیری شود.
اگر به دلیل مشکلی آسپرین مصرف می کنید از پزشک خود درباره لزوم قطع مصرف آن قبل از عمل جراحی سوال کنید.
شب قبل از عمل یک وعده سبک مثل سوپ یا سالاد میل کنید و از نیمه شب و صبح قبل از عمل هیچ چیز حتی آب ، قهوه و چای مصرف نکنید.

مراقبت های بعد از عمل :

ممکن است ۷-۴ روز در بیمارستان بمانید. (طبق نظر پزشک)
به مدت ۱ تا ۲ روز یک سوند ادراری در مثانه شما برای کاهش فشار در مثانه و تخلیه ادرار باقی می ماند گاهی یک درن هم به مدت ۴-۱ روز گذاشته می شود تا ترشحات شما خارج گردد.
طی دو هفته اول بعد از عمل شما می توانید کارهای سبک مثل پیاده روی را شروع کنید.
در شش هفته اول از انجام کارهای سنگین مثل بلند کردن اجسام خودداری کنید. بعد از این زمان طبق اجازه پزشک می توانید فعالیت های معمول خود را شروع نمایید.
یک لیست از داروهایی که نباید مصرف کنید از یک پزشک بگیرید (داروهایی مثل استامینوفن و ضد دردهایی مثل ایبوپروفن) جزو داروهایی هستند که شما باید از مصرف آن ها به جز در موارد خاص اجتناب کنید.
زمان و مکان مراجعه بعدی خود را سوال کنید.

فواید این عمل چیست؟

کلیه و محتویات آن مثل سنگ ها ، سرطان یا عفونت حذف می شود. اگر مبتلا به سرطان می باشید، سرطان شما ممکن است بهبود یابد.

خطرات و عوارض

همه انواع جراحی با خطرات و عوارضی همراه هستند. عوارض احتمالی عمل جراحی نفرکتومی عبارتند از:

عفونت
خونریزی و نیاز به انتقال خون
عفونت ریه پس از عمل
واکنش‌های آلرژیک به بی‌هوشی (در موارد نادر)
همچنین در بیمارانی که با کاهش عملکرد و یا بیماری در بخش‌های باقی مانده کلیه خود مواجه می‌شوند، احتمال خطر اندکی برای نارسایی کلیه وجود دارد.

نکته مهم: شما با دو کلیه به دنیا آمد‌ه‌اید، اما بدن شما در واقع فقط به یک کلیه نیاز دارد. یک کلیه سالم می‌تواند به تنهایی کار دو کلیه را انجام دهد، اما اگر هر دو کلیه برداشته شود، انجام دیالیز یا پیوند کلیه برای زنده ماندن ضروری است.

خطرات ناشی از جراحی برداشتن کلیه به منظور پیوند کلیه بسیار اندک است. احتمالاً به این دلیل که تقریباً تمام افراد زنده اهدا کننده کلیه بعد از انجام آزمایش و ارزیابی دقیق پیش از عمل قرار می‌گیرند تا اطمینان حاصل گردد که آنها برای انجام این جراحی از سلامت کافی برخوردارند. اکثر مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که میزان مرگ و میر جراحی نفرکتومی قبل از اهدای کلیه حدوداً ۱ یا ۲ نفر در هر ۱۰۰۰۰ نفر می‌باشد. از هر ۱۰۰ نفر حدوداً ۱ یا ۲ نفر ممکن است بعد از عمل دچار عفونت زخم و یا عوارض بعد از جراحی شود و در حدود نیمی از این بیماران ممکن است برای درمان عارضه بعد از جراحی نیاز به عمل مجدد داشته باشند. اکثریت قریب به اتفاق اهدا کنندگان کلیه زندگی طولانی و سالمی را با یک کلیه خواهند داشت.

نتایج بلندمدت این درمان

بهبودی پس از عمل جراحی چیزی بین سه تا شش هفته زمان می‌برد. همچنین ممکن است لازم باشد تا به مدت هفت روز در بیمارستان بستری شوید. پس از آن، پزشک در مورد موفقیت‌آمیز بودن عمل و هرگونه مراقبت موردنیاز پس از آن با شما گفتگو خواهد کرد. پزشک، عملکرد کلیه‌ی باقیمانده‌ی شما را تحت نظر خواهد داشت. نتایج این عمل در مواردی که یکی از کلیه‌ها باقی‌مانده باشند معمولاً بسیار خوب هستند.

مراقبت از کلیه باقی مانده

برای بررسی چگونگی عملکرد کلیه باقی مانده، آزمایشاتی به طور منظم انجام خواهد شد. بیمار باید هر سال آزمایش ادرار و فشار خون را انجام دهد و آزمایشات عملکرد کلیه (میزان کراتینین و نرخ فیلتراسیون گلومرولی) را باید هر چند سال و یا مرتباً (اگر نتایج غیر طبیعی یافت شود) انجام دهد. همچنین بیمار باید آزمایش ادرار را به طور منظم برای بررسی دفع پروتئین انجام دهد. وجود پروتئین در ادرار به این معناست که کلیه مقداری آسیب دیده است.

افراد دارای یک کلیه باید از انجام ورزش‌هایی که همراه با خطر ضربات شدید و یا تصادم است، اجتناب کنند. این ورزش‌ها شامل بوکس، هاکی روی چمن، فوتبال، هاکی روی یخ، لاکراس، هنرهای رزمی، سوارکاری، فوتبال و کشتی، وهمچنین فعالیت‌های شدیدی مانند چتربازی است. هر فردی که تنها دارای یک کلیه است و قصد شرکت در این فعالیت‌های ورزشی را دارد، باید فوق‌العاده مراقب بوده و از لباس محافظ استفاده کند. بیمار همواره باید در نظر داشته باشد که از دست دادن کلیه باقی مانده یک وضعیت بسیار جدی و مهلک خواهد بود.

مزایای استفاده از جراحی لاپاراسکوپی عبارتند از:

زمان بهبودی کوتاه
مدت بستری کوتاه‌تر
برش کوچک‌تر
عوارض کمتر بعد از عمل
جراحی برداشتن کلیه با روش لاپاراسکوپی نیازمند مهارت‌های خاصی است و در تمام بیمارستان‌ها انجام نمی‌شود. همچنین امکان انجام جراحی لاپاراسکوپی برای شما بستگی به وضعیت پزشکی و سلامت کلی شما دارد. شما می‌توانید در مورد گزینه‌های موجود برای جراحی نفرکتومی لاپاراسکوپیک با پزشک خود صحبت کنید.