هر دو بیماری آبله مرغان و سرخک، عفونتهای ویروسی بسیار مسری هستند که میتوانند با علائمی شبیه به هم، از جمله تب و بثورات پوستی، ظاهر شوند و تشخیص دقیق آنها را دشوار سازند. با این حال، این دو بیماری کاملاً متفاوت بوده و عوامل ایجادکننده آنها نیز با یکدیگر فرق دارند. در نگاه اول، تشخیص این دو بیماری ممکن است گیجکننده باشد؛ اما با بررسی دقیقتر علائم و تغییراتی که در طول بیماری رخ میدهند، میتوان به راحتی آنها را از یکدیگر متمایز کرد. هر یک از این بیماریها، سیر مشخصی را طی کرده و علائم آنها به مرور زمان تغییر میکنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی فرق کلیدی بین آبله مرغان و سرخک بپردازیم و به شما کمک کنیم تا در صورت مواجهه با علائم مشابه، بتوانید به درستی تشخیص دهید که با کدام یک از این بیماریها روبرو هستید. با شناخت دقیق این بیماریها، میتوانید اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان آنها را به موقع انجام دهید.
مروری بر آبله مرغان و سرخک
آبله مرغان و سرخک هر دو بیماری عفونی هستند که توسط ویروسها ایجاد میشوند. آنها توسط دو ویروس مختلف ایجاد میشوند. آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد میشود. سرخجه، که روبلا نیز نامیده میشود، توسط ویروس سرخجه ایجاد میشود. هر دو بیماری قبلاً عفونتهای شایع دوران کودکی بودند، اما اکنون از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند. موارد سرخجه در ایالات متحده هر ساله بسیار کمتر از آبله مرغان است. فرق بین آبله مرغان و سرخک از نظر عامل ایجادکننده، علائم، انتقال، عوارض و پیشگیری بهصورت زیر قابل توضیح است.
عکس آبله مرغان در مقابل سرخک

آبله مرغان

سرخک
عامل ایجادکننده ویرویس آبله مرغان و سرخک
آبلهمرغان به وسیله ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster Virus) ایجاد میشود، اما سرخک توسط ویروس روبئولا (Rubeola Virus) ایجاد میشود.
علائم آبله مرغان در مقابل سرخک
علائم اولیه و بالینی آبله مرغان
ایجاد تاولهای خارشدار روی پوست که ابتدا روی صورت و بدن ظاهر شده و سپس به تمام نقاط بدن گسترش مییابد. از دیگر علائم رایج آبله مرغان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب خفیف
- خستگی
- سردرد
- بیاشتهایی
- خارش شدید
- تبخال
علائم اولیه و بالینی سرخک
دانههای قرمز کوچک که ابتدا در پشت گوش ظاهر شده و سپس به کل بدن گسترش مییابد. این دانهها با هم ترکیب شده و ظاهری پیوسته پیدا میکنند و لکههای کوپلیک (Koplik’s Spots) لکههای سفید داخل دهان که نشانه بارز سرخک هستند. دیگر علائم بارز سرخم عبارتند از:
- تب
- سرفه خشک
- آبریزش بینی
- قرمزی و التهاب چشمها (کنژنکتیویت)
- گلودرد
- تبخال (ابتدا در خط رویش مو یا پیشانی ظاهر میشود و سپس به سمت پایین به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد)
- لکههای کُپْلیک (لکههای کوچک قرمز با مراکز آبی-سفید که در داخل دهان و گونهها یافت میشوند)
در حالی که هر دو بیماری باعث ایجاد تبخال مشخصی میشوند، ظاهر تبخال در این دو ویروس متفاوت است. این میتواند راه سادهای برای تشخیص این دو بیماری باشد. تبخال آبله مرغان با برجستگیهای قرمز برجسته یا پاپولها شروع میشود. این برجستگیها به تاولهای پر از مایع خارشدار یا وزیکول تبدیل میشوند که در نهایت میترکند و نشت میکنند و سپس پوستهپوسته میشوند. تبخال سرخجه به صورت لکههای قرمز صاف ظاهر میشود، اگرچه گاهی اوقات ممکن است برجستگیهای برجسته نیز وجود داشته باشد. اگر برجستگیها ظاهر شوند، مایعی در آنها وجود ندارد. لکههای تبخال سرخجه ممکن است با گسترش تبخال به هم بپیوندند.
راه انتقال آبله مرغان و سرخک
هر دو از طریق قطرات تنفسی (عطسه و سرفه) و تماس با فرد آلوده منتقل میشوند، اما آبلهمرغان بسیار مسری است و میتواند از طریق تماس با مایعات داخل تاولها نیز منتقل شود. در مقابل سرخک نیز قدرت سرایت بیشتری دارد و تا 90% افرادی که در معرض آن قرار بگیرند، مبتلا میشوند.
فرق دوره بیماری آبله مرغان و سرخک
- آبلهمرغان دوره نهفتگی 10 تا 21 روز دارد و تاولها طی چند روز به پوسته تبدیل شده و خشک میشوند.
- سرخک دوره نهفتگی 7 تا 14 روز دارد و علائم حدود 7 تا 10 روز ادامه دارند.
دوره مسری بودن آبله مرغان در مقابل سرخجه
هم آبله مرغان و هم سرخجه بسیار مسری هستند، به این معنی که به راحتی می توانید آنها را به دیگران منتقل کنید. آبله مرغان از طریق استنشاق قطرات تنفسی که هنگام سرفه یا عطسه فرد بیمار تولید می شود، منتقل می شود. همچنین می تواند از طریق تماس با سطوح آلوده یا مایع ناشی از ترکیدن تاول ها منتقل شود. شما تا دو روز قبل از ظاهر شدن بثورات، به آبله مرغان مبتلا هستید. تا زمانی که تمام لکه های شما پوسته پوسته شود، مسری خواهید بود. مانند آبله مرغان، سرخک می تواند از طریق هوا زمانی که فرد بیمار سرفه یا عطسه می کند و همچنین از طریق تماس با سطح یا شیئی که آلوده شده است، منتقل شود.
سرخجه تا چهار روز قبل از ظهور بثورات و سپس به مدت چهار روز مسری است.
عوارض
- عوارض در آبلهمرغان معمولاً خفیف است، اما در بزرگسالان یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف میتواند عوارض جدی مثل عفونت پوست، التهاب مغز (انسفالیت) و زونا ایجاد کند.
- سرخک عوارض خطرناکتری دارد و عوارضی مثل پنومونی، انسفالیت، نابینایی، و مرگ را به دنبال دارد، بهخصوص در کودکان کمسن و افراد سوءتغذیهای.
تشخیص ویروس
- تشخیص آبله مرغان بالینی از طریق مشاهده تاولهای خاص امکان پذیر است.
- تشخیص سرخک از طریق علائم بالینی مثل دانهها و لکههای کوپلیک و گاهی آزمایش خون برای تأیید.
پیشگیری
- آبلهمرغان تزریق واکسن واریسلا (دو دوز) برای کودکان و بزرگسالانی که قبلاً مبتلا نشدهاند.
- سرخک تزریق واکسن MMR (سرخک، اوریون، سرخجه) که دو دوز در دوران کودکی تزریق میشود.
درمان آبله مرغان و سرخک
از آنجایی که هر دو بیماری آبله مرغان و سرخجه ناشی از عفونت ویروسی هستند، درمان بر تسکین علائم تا زمان پاک شدن عفونت متمرکز است. از آنجایی که بثورات آبله مرغان میتواند بسیار خارشدار باشد، پزشک شما ممکن است برای کمک به خارش، آنتیهیستامین تجویز کند.
- درمان در آبلهمرغان حمایتی (کاهش تب، خارش) و در موارد شدید استفاده از داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر.
- درمان در سرخک درمان حمایتی برای کاهش تب و علائم و تجویز ویتامین A برای کاهش خطر عوارض.
مدیریت درمان خانگی آبله مرغان و سرخک
شما می توانید با انجام موارد زیر به تسکین علائم هر دو عفونت کمک کنید:
- استراحت کنید و مایعات فراوان بنوشید.
- برای کاهش تب از داروهای بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. هرگز آسپرین به کودکان ندهید.
- اگر سرفه یا گلودرد دارید، از دستگاه بخور برای کاهش ناراحتی استفاده کنید.
نتیجهگیری
درک فرق بین آبله مرغان و سرخک و اهمیت واکسیناسیون برای مدیریت این بیماریها ضروری است. واکسنها نه تنها از افراد محافظت میکنند، بلکه به هدف گستردهتر بهداشت عمومی در از بین بردن این بیماریهای مسری کمک میکنند. فرق اصلی بین آبله مرغان و سرخک که نتیجه دو ویروس مختلف هستند علائم آنها است. آبلهمرغان معمولاً خفیفتر است و با تاولهای خارشدار مشخص میشود و سرخک شدیدتر است و عوارض خطرناکتری دارد، با دانههای قرمز و علائم سیستمیک مشخص میشود. واکسنزدن برای هر دو بیماری بهترین روش پیشگیری است.