زخم شریانی
زخم یک ناحیه ضخیم شده پوست است. زخم شریانی به علت خون رسانی نامناسب در منطقه آسیب دیده به وجود می آید. زخم های شریانی بیشتر در پاها و انتهای ساق پا رخ می دهد و ممکن است حاد، مکرر یا مزمن باشد. علل دیگر زخم های پا عبارتند از:
- زخم های وریدی
- دیابت
- جراحات ناشی از فشار
- سرطان پوست و علل نادری، مانند واسکولیت و پیودرما گانگرنوزوم
زخم ها ممکن است چندین عامل تحریک کننده داشته باشند. این زخم های مخلوط تقریبا ۱۵٪ زخم های پا را شامل می شوند. زخم های شریانی همچنین به عنوان زخم های ساق شریانی و زخم های ایسکمیک نیز شناخته می شود.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علل، علائم، روش های تشخیص و روش های درمان زخم شریانی صحبت خواهیم کرد.
چه افرادی دچار زخم شریانی می شوند؟
برخی عوامل در سبک زندگی و بیماری های مختلف، مرتبط با ایجاد زخم های شریانی هستند. این عوامل شامل موارد زیر می باشند:
- دیابت
- سیگار کشیدن
- چربی خون و کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- نارسایی کلیه
- چاقی
- آرتریت روماتوئید
- اختلالات لخته شدن و گردش خون
- سایر بیماری های شریانی، مانند بیماری های قلبی، بیماری های مغزی عروقی و بیماری های عروقی محیطی
علت ایجاد زخم شریانی چیست؟
زخم های شریانی ناشی از نارسایی شریانی می باشند. این نارسایی یعنی تحویل ناکافی اکسیژن و خون غنی از مواد مغذی به بافت ها. معمولا نارسایی شریانی ناشی از فشار خون بالا و محدود شدن شریان ها به علت آترواسکلروز است. آترواسکلروز ناشی از تجمع ذخایر چربی های موجود گردش خون بر روی دیواره رگ های آسیب دیده به علت اثرات سیگار کشیدن و فشار خون بالا است. این ذخایر بخشی از عروق را تشکیل می دهند و موجب کاهش جریان خون به بافت ها می شود.
- رابطه بین فیلم های پورنوگرافی و عملکرد جنسی
- آشنایی با غذاهایی که در رژیم لاغری نباید خورد
- راه هایی برای کاهش وزن بدون رژیم لاغری
- چرا زنان ژاپنی لاغر و جوان می مانند؟
- ۵ پوزیشن رابطه جنسی به کمک توپ پیلاتس
- بهترین پوزیشن های رابطه جنسی
در اغلب موارد زخم شریانی پس از یک آسیب جزئی ایجاد می شود که به علت ضعیف بودن خون رسانی به زخم، به کندی بهبود می یابد. در بیماری شریانی شدید، مرگ سلول می تواند خود به خود بدون ایجاد آسیب، باعث تخریب پوست شود. هم چنین ذخایر کلسترول که دیواره های رگ های خونی را پوشش می دهند ممکن است از جای خود کنده شده و در جریان ها عروق کوچک تر قرار گیرند و باعث انسداد ناگهانی و کامل در رگ ها شوند. این فرآیند به نام انسداد حرکتی نامیده می شود.
ویژگی های بالینی زخم های شریانی چیست؟
ویژگی های مشخص زخم های شریانی عبارتند از:
- این زخم در قسمت های پایینی ساق ها و بالای پا و شست ان قرار دارند
- این زخم به شیوه در شب دردناک می شود
- زخم ها شکل متقارن با مرزهای مشخص دارند.
- ممکن است هنگام لمس یا ضربه زدن دچار خونریزی شوند
- پوست اطراف زخم سرد، رنگ پریده یا آبی رنگ است و براق به نظر می رسد
- موهای پا دچار ریزش می شود
- کند شدن ضربان در مچ پا و یا مچ دست
علائم دیگری نیز ممکن است با نارسایی شریانی وجود داشته باشد. این علائم عبارتند از:
درد و گرفتگی در باسن و پشت پاها در طول ورزش کردن و استراحت پس از آن؛ این امر به دلیل کمبود اکسیژن جهت پاسخگویی به نیازهای افزایش یافته عضلات رخ می دهد
سوزش یا درد پا در حالت استراحت، که با پایین آوردن پاها بهتر شده و با بالا بردن آن ها بدتر می شود.
زخم های شریانی چگونه تشخیص داده می شوند؟
تشخیص علت زمینه ای زخم های پا از طریق بررسی تاریخچه پزشکی کامل بیمار و معاینه دقیق انجام می شود. دیگر آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر است:
زمان بازگشت عروقی: این زمان، به زمانی اشاره می کند که عروق خونی پس از ایجاد فشار بر روی سطح پوست بهه عنوان مثال در پاها، مجددا پر از خون می شوند. اگر زمان بازگشت عروقی طولانی شود ممکن است نارسایی شریانی در بیمار مبتلا به زخم اندام های تختانی را نشان دهد. اما این یک نشانه غیر خاص است.
آزمون Buerger: در این ازمون بیمار بایستی صاف دراز بکشد و پا را حدود ۱ دقیقه با زاویه ۴۵ درجه بالا نگه دارد. چنان چه پای بیمار هنگام بالا بردن رنگ پریده شود و پس از پایین آوردن به رنگ قرمز روشن در آید نتیجه تست مثبت است و فرد مبتلا به بیماری شریانی است.
تعیین شاخص فشار بازو قوزک پا (ABPI): در این روش از یک پروب داپلر برای اندازه گیری فشار خون در هر دو مچ پا و بازو استفاده می شود. اگر نسبت این دو شاخص کمتر از ۰٫۹ باشد احتمال بیماری شریانی وجود دارد. مقدار کمتر یا مساوی ۰٫۵ نشان دهنده بیماری شدید است.
اکسی متری پوستی: این روش شامل اندازه گیری میزان اکسیژن پوست در اطراف زخم است. اندازه های کمتر از۴۰ mmHg نشان دهنده نارسایی عروقی و کمتر از۲۰ mmHg نشان دهنده نارسایی شدید است.
درمان زخم شریانی چیست؟
درمان زخم های شریانی مستلزم رسیدگی به عوامل مرتبط با نارسایی شریانی و پیشرفت زخم در فرد است. که شامل موارد زیر می باشد:
تغییر در سبک زندگی مانند توقف مصرف سیگار و تغییر در رژیم غذایی به منظور کاهش میزان چربی خون و کلسترول و یا کنترل قند خون
مراقبت از زخم، تمیز و مرطوب نگه داشتن زخم به طور منظم و تعویض منظم پانسمان زخم و دِبریدمان فیزیکی و شیمیایی (از بین بردن مناطق بافت مرده)
درمان عفونت زخم، لازم به ذکر است که با وجودی که باکتری ها تقریبا تمام پا را زخم می کنند، آنتی بیوتیک های سیستمیک برای درمان مورد نیاز نیست. مگر اینکه علائم بالینی عفونت وجود داشته باشند.
علائمی که نشان می دهد زخم شریانی ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها داشته باشد عبارتند از:
- قرمزی و تورم پوست اطراف زخم
- افزایش دما
- افزایش درد
- افزایش اندازه زخم
- افزایش ترشح از زخم، به ویژه خروج چرک
- تب
استفاده از آنتی سپتیک موضعی و آنتی بیوتیک های موضعی سرعت بهبودی زخم ها را کاهش می دهند و علیرغم داشتن خواص ضد باکتری استفاده از آن ها توصیه نمی شود.
درمان با جراحی
زخم شریانی می تواند توسط پیوند پوست نیز ترمیم شود (در این روش یک قطعه پوست نازک از یک قسمت دیگر بدن، معمولا از ران برداشته می شود و روی زخم قرار می گیرد). فلاپ پوست نیز یک روش جایگزین برای پوشش زخم است. هدف از جراحی عضو، بازگرداندن جریان خون به وسیله بای پس یا آنژیوپلاستی (باز کردن) عروق تنگ شده است. این امر با احیاء اکسیژن و تامین مواد مغذی برای بافت، باعث بهبودی زخم ایسکمیک می شود.