احیای قلبی ریوی (CPR) چیست؟

CPR مخفف Cardiopulmonary resuscitation  به معنای احیای قلبی ریوی است. این اقدام حیاتی می‌تواند در هنگام ایست قلبی، یعنی زمانی که قلب از تپش باز می‌ایستد یا آنقدر ضعیف می‌تپد که نمی‌تواند خون را به مغز و سایر اندام‌های حیاتی برساند، جان انسان را نجات دهد.

احیای قلبی ریوی (CPR) چیست؟

احیای قلبی ریوی که در زبان انگلیسی با نام CPR  شناخته می‌شود، زنجیره‌ای از مداخلات پزشکی اورژانسی است که به منظور حفظ حیات فردی که دچار ایست قلبی ناگهانی شده، به کار گرفته می‌شود. هدف اصلی از انجام این فرآیند، حفظ گردش خون و اکسیژن‌رسانی به ارگان‌های حیاتی بدن، به ویژه مغز، تا زمان رسیدن کمک‌های تخصصی است. انجام به موقع و صحیح CPR می‌تواند فردی را که در آستانه مرگ قرار گرفته، به زندگی بازگرداند. از این رو، فراگیری اصول اولیه احیای قلبی ریوی برای تمامی افراد جامعه از اهمیت بسزایی برخوردار است و می‌تواند در شرایط اضطراری، نقشی تعیین‌کننده در نجات جان انسان‌ها ایفا کند. لازم به یادآوری است که CPR تنها در مواردی باید انجام شود که فرد علائم حیاتی نداشته باشد؛ به عبارت دیگر، فاقد نبض و تنفس باشد.

هدف از انجام احیای قلبی ریوی (CPR) چیست؟

با وقوع نیم میلیون ایست قلبی در هر سال، CPR احتمال زنده ماندن پس از ایست قلبی را افزایش می‌دهد. ایست قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب از تپیدن باز می‌ایستد یا آنقدر ضعیف می‌تپد که نمی‌تواند خون را به مغز و سایر اندام‌های حیاتی برساند. CPR فقط برای متخصصان بهداشت و امدادگران اورژانس نیست. زمانی که افراد عادی اقدام می‌کنند، CPR می‌تواند شانس زنده ماندن را دو یا سه برابر کند. صلیب سرخ به شما کمک می‌کند تا به طور ایمن، موثر و با اطمینان آموزش ببینید تا برای لحظات حیاتی آماده باشید.

چرا CPR مهم است؟

CPR باید زمانی استفاده شود که فردی را می‌بینید که پاسخگو نیست و نفس نمی‌کشد یا فقط به سختی نفس می‌کشد. آموزش افراد عادی بیشتر در این مهارت ساده می‌تواند با قرار دادن قربانیان ایست قلبی در چند قدمی کمک‌های نجات‌بخش، به نجات جان افراد کمک کند.

انواع CPR کدامند؟

• احیای قلبی ریوی پایه (BLS)

این سطح از اقدامات حیاتی، با هدف گشودن مسیر تنفسی و رساندن اکسیژن به ارگان‌های حیاتی بدن، همراه با برقراری جریان خون اولیه صورت می‌پذیرد.

• احیای قلبی ریوی پیشرفته (ALS)

این مرحله شامل تدابیر پیچیده‌تری برای پیشگیری و درمان ایست قلبی، و همچنین مراقبت‌های پس از بازگشت جریان خون خودبخودی است. مدیریت راه هوایی، درمان‌های دارویی و اداره وضعیت ایست قلبی، سه محور اصلی در این رویکرد پیشرفته محسوب می‌شوند.

چرا باید CPR یاد بگیریم؟

یادگیری نحوه صحیح انجام CPR تنها چند ساعت کوتاه زمان می‌برد، اما می‌تواند زندگی یک نفر را برای همیشه تغییر دهد. دوره‌های آموزشی CPR صلیب سرخ اطلاعات و مهارت‌های لازم را برای کمک به بزرگسالان، کودکان و نوزادان در مواقع اضطراری قلبی در اختیار شما قرار می‌دهند. چه کلاس‌های CPR حضوری کامل را انتخاب کنید و چه آموزش ترکیبی، مربیان برجسته ما جدیدترین اطلاعات را به شیوه‌ای جذاب و مؤثر ارائه می‌دهند و شما را برای لحظات حیاتی آماده می‌کنند.

اقدامات درمانی اولیه (CPR)

پیش از شروع احیای قلبی ریوی (CPR)، موارد زیر را بررسی کنید:

1. آیا محیط برای فرد ایمن است؟
2. آیا فرد هوشیار است یا خیر؟
3. اگر به نظر می‌رسد فرد هوشیار نیست، به آرامی به شانه او بزنید یا تکان دهید و با صدای بلند بپرسید: “حالتان خوب است؟”
4. اگر فرد پاسخ نمی‌دهد و شخص دیگری برای کمک حضور دارد، از او بخواهید با شماره اضطراری (مانند 110 یا 112 در آلمان) تماس بگیرد و در صورت وجود، دستگاه AED (دفیبریلاتور خارجی خودکار) را بیاورد. شخص دیگر باید CPR را شروع کند.
5. اگر تنها هستید و دسترسی فوری به تلفن دارید، پیش از شروع CPR با شماره اضطراری تماس بگیرید. در صورت وجود، دستگاه AED را تهیه کنید.
6. به محض اینکه دستگاه AED در دسترس قرار گرفت، در صورت دستور دستگاه، یک شوک وارد کنید. سپس CPR را شروع کنید.

به خاطر داشته باشید: C-A-B

C: فشردن قفسه سینه (Chest compressions)

A: باز کردن راه هوایی (Airway)

B: تنفس مصنوعی (Breathing)

انجمن قلب آمریکا از حروف C-A-B برای کمک به افراد در به خاطر سپردن ترتیب مراحل انجام CPR استفاده می‌کند.

مراحل انجام CPR (احیا قلبی ریوی)

احیا قلبی-ریوی (CPR) یک تکنیک نجات‌بخش است که در شرایط توقف تنفس یا ضربان قلب استفاده می‌شود. این روش برای بازگرداندن گردش خون و اکسیژن‌رسانی در بدن انجام می‌شود. در ادامه مراحل استاندارد CPR برای بزرگسالان شرح داده شده است که می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای نگارش مقاله‌ای جامع در وب‌سایت استفاده شود.

۱. بررسی ایمنی محیط

ابتدا مطمئن شوید که محل حادثه برای شما و مصدوم ایمن است (مثلاً دور از خطر برق، ترافیک یا آتش) و به آرامی شانه‌های مصدوم را تکان دهید و با صدای بلند بپرسید: «حالتون خوبه؟» اگر پاسخی دریافت نکردید، به مرحله بعدی بروید.

۲. درخواست کمک

فوراً با شماره ۱۱۵ (در ایران) یا شماره اورژانس محلی تماس بگیرید یا از فردی دیگر بخواهید این کار را انجام دهد.  اگر دستگاه دفیبریلاتور خارجی خودکار (AED) در دسترس است، آن را آماده کنید.

۳. بررسی تنفس

سر مصدوم را به‌آرامی به عقب خم کنید و چانه را بالا ببرید تا راه هوایی باز شود. به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه به قفسه سینه نگاه کنید، گوش خود را نزدیک دهان مصدوم قرار دهید و به صدای تنفس گوش کنید یا حرکت تنفسی را احساس کنید. اگر تنفس وجود ندارد یا غیرعادی است (مثل نفس‌نفس زدن)، CPR را شروع کنید.

۴. شروع ماساژ قلبی

1. مصدوم را روی سطح سخت و صاف قرار دهید. مرکز قفسه سینه را پیدا کنید و کف یک دست را روی آن قرار دهید. دست دیگر را روی دست اول بگذارید و انگشتان را در هم قفل کنید.
2. با بازوهای صاف و عمود بر بدن مصدوم، قفسه سینه را با عمق حدود ۵-۶ سانتی‌متر فشار دهید. اجازه دهید قفسه سینه بین فشارها کاملاً باز شود.
3. فشارها را با سرعت ۱۰۰-۱۲۰ فشار در دقیقه انجام دهید.
4. ۳۰ فشار متوالی انجام دهید.

۵. تنفس مصنوعی (در صورت آموزش)

سر مصدوم را به عقب خم کنید و چانه را بالا ببرید. بینی مصدوم را ببندید، دهان خود را روی دهان او قرار دهید و دو نفس (هر کدام حدود ۱ ثانیه) بدهید تا قفسه سینه بالا بیاید. اگر قفسه سینه بالا نیامد، راه هوایی را دوباره بررسی کنید.

اگر آموزش ندیده‌اید یا راحت نیستید، فقط ماساژ قلبی را ادامه دهید (CPR فقط با فشار).

۶. تکرار چرخه

پس از ۳۰ فشار و ۲ نفس، چرخه را تکرار کنید تا زمانی که:

• مصدوم علائم حیات (تنفس یا حرکت) نشان دهد.
• دستگاه AED آماده استفاده شود.
• پرسنل اورژانس برسند.
• یا شما کاملاً خسته شوید و نتوانید ادامه دهید.

۷. استفاده از AED (در صورت وجود)

• AED را روشن کنید و دستورات صوتی آن را دنبال کنید.
• پدهای دستگاه را طبق دستورالعمل روی قفسه سینه مصدوم قرار دهید.
• اگر دستگاه شوک را توصیه کرد، مطمئن شوید کسی به مصدوم دست نزند و دکمه شوک را فشار دهید.
• پس از شوک، فوراً CPR را از سر بگیرید تا زمانی که دستگاه دوباره تحلیل کند یا مصدوم بهبود یابد.