در این مقاله همه آنچه که باید در مورد پلاسما و زخم بدانیم آورده شده است. در ابتدا با پلاسما و انواع آن آشنا می شویم و سپس نگاهی دقیق و علمی به مکانیسم اثر پلاسما یا پلاسما درمانی در فازهای مختلف زخم خواهیم داشت و به طور عملیاتی در مورد نحوه استفاده از آن در زخم صحبت خواهیم کرد.
همان گونه که در این مقاله خواهیم دید پلاسما اثرات درمانی اثبات شده ای در هر ۴ فاز ترمیم زخم یعنی فازهای هموستاز ، التهاب ، مچوریشن(بلوغ) و پرولیفریشن دارد و خاصیت ضد میکروبی ، تحریک تجمع پلاکتی و تحریک کلاژن سازی و اپیتلیزاسیون و چندین مکانیسم دیگر آن را به یکی از تکنیک های موثر درمان زخم حتی زخم هایی که ترمیم شان متوقف شده نموده است.
با پلاسما درمانی گامی بزرگ در درمان انواع زخم ها برداریم و سریع تر و با اثر بخشی بالاتر درمان کنیم.
پلاسما چیست؟
نزدیک ترین مثال ها از پلاسما در طبیعت می توان به رعد و برق یا شعله های آتش اشاره کرد، با توجه به کارکرد های پلاسما، شاخه جدیدی از پزشکی به اسم پلاسما تراپی امروزه در حال گسترش می باشد.
پلاسما گازی است یونیزه شامل فوتون ها، الکترون ها، یون های مثبت و منفی، اتمها، رادیکال های آزاد و مولکول های برانگیخته که دائم در حال برهم کنش با یکدیگر هستند. در واقع پلاسما شکل چهارم ماده می باشد، به طور خلاصه بدین صورت که اگر به ماده انرژی داده شود از حالت جامد به مایع و سپس به گاز و اگر به گاز انرژی لازم داده شود به پلاسما تبدیل می شود.
جامد← مایع← گاز←پلاسما
تقسیم بندی پلاسماهای مدیکال
پلاسما به روش های مختلف تقسیم بندی می شود مثلا در برخی از منابع پلاسما به دو نوع گرم و سرد تقسیم می شود. اما اجازه بدهید که از زاویه ای عملیاتی تر به انواع پلاسما نگاه کنیم.
تاثیر پلاسمای سرد بر زخم های دیابتی
ساختار پراب های دستگاه ها به صورت های مختلف طراحی می گردد تا حداکثر کارایی در زمینه های مختلف از دستگاه های پلاسما گرفته شود. اینکه سطح پراب با یک نارسانا مانند شیشه پوشانده شود یا به گونه ای طراحی گردد که پلاسمای متمرکز به ما بدهد تقسیم بندی های متفاوتی به ما می دهد. از همین منظر ما دو دسته پلاسما داریم که این همان دو نوع پلاسمایی است که شما می توانید انحصارا از دستگاه پلاسمای شرکت سپید جامگان داشته باشید. یعنی هم ED و هم DBD پلاسما، که هر کدام از انواع پلاسما اندیکاسیون های خودشان را دارند. بنابراین به ما این امکان را می دهد تا خدمات متنوع تری به بیماران مان ارایه کنیم.
ED Plasma
ایجاد اختلاف پتانسیل الکتریکی بین الکترود و سطح پوست و نتیجتاً ایجاد یک جریان الکترونی کارکرد اصلی تولید این نوع پلاسما هست. برخورد الکترون های پرانرژی به سطح پوست موجب تبخیر سلول ها و ایجاد میکروبِرن شده و از طرف دیگر یونیزه شدن هوای موجود بین الکترود و سطح پوست و تبدیل شدن آن به پلاسما اتفاقی دیگر است که همزمان رخ میدهد. به سبب عدم نفوذ به لایه های زیرین بهبود سریعتر زخم ایجاد شده حین برداشتن خال یا ضایعات پوستی نسبت به سایر روش ها و کاهش تشکیل اسکار در محل زخم از مزایای این روش است.
این نوع پلاسما بیشتر جهت کارهای زیبایی کاربرد دارد و در زخم می توان از آن برای دبرید استفاده مناسب داشت.
DBD Plasma
اما آنچه که در درمان زخم بسیار می تواند به ما کمک کند پلاسمای سرد (DBD) است با هم در این قسمت با جزییات بیشتری به بررسی این نوع پلاسما می پردازیم، این نوع پلاسما در نتیجه ی اعمال اختلاف پتانسیل بالا به الکترودی که توسط یک لایه نارسانا پوشانده شده است ایجاد می شود.
در واقع این نوع پلاسما بر اثر اعمال اختلاف پتانسیل بالا به جریان گاز بی اثر مانند هلیوم در حال عبور از نازِل ایجاد میشود و دمای در حدود دمای اتاق (25-35 درجه) داشته در اثر این اختلاف پتانسیل جریان گاز یونیزه شده حاوی الکترون ها یون ها و گونه های فعال تولید میشود
اثرات پلاسما در ترمیم زخم
اثر ضدمیکروبی
پلاسما به دو روش اثر باکتریو سیدال خودش به معنی از بین بردن و تخریب باکتری و سایر میکروارگانیسم ها را اعمال می کند اول از طریق بمباران الکترونی که به صورت لوکال انجام می دهد و موجب تخریب دیواره سلولی باکتری می شود و محتویات سلولی را تخلیه می کند و روش دوم از طریق واسطه های شیمیایی است که توسط پلاسما ایجاد می شوند مثل اشعه UV، اُزن، ذرات باردار، میدان مغناطیسی، رادیکال های هیدروکسیل، اجزای اتمی و مولکولی برانگیخته که روی باکتریها، قارچ ها، ویروس ها و سایر پاتوژن ها موثر هستند و باعث نابودی آن ها می شوند. از پلاسما درمانی میتوان برای از بین بردن بایوفیلم های متراکم که به درمان آنتی بیوتیکی جواب نداده اند و همچنین جلوگیری از تشکیل بایوفیلم استفاده کرد.
انعقاد خون
یک اسپری پلاسما با دمای پایین می تواند نمونه های خونی را که کامل لخته نشده اند در کمتر از 15 ثانیه منعقد نماید. بررسی ها نشان می دهد که این تسریع روند انعقاد خون به علت ایجاد اکسیژن اتمی واکنش پذیر -RAO-می باشد. این اکسیدان ها باعث تحریک تجمع پلاکت ها می شوند.
در زخم و جراحی ها می توان از پلاسما تراپی برای کنترل خونریزی پس از دبریدمان و برش ها استفاده کرد. و حتی همانگونه که اشاره شد در انعقاد خونریزی های مینور سایت زخم بسیار موثر باشد.
اثر بر فاکتور های رشد و کلاژن سازی
پلاسما می تواند روند ترمیم زخم را به وسیله نفوذ مستقیم بر رفتار های زیستی سلول های درم و اپیدرم تحریک کند. همچنین تحریک ترمیم زخم را بر اساس تحریک تکثیر سلولی، ساخت پروتئین خارج سلولی -ECM- و ساخت و ساز اسکلت سلولی انجام می دهد.
با پلاسما تراپی می توان تکثیر و مهاجرت فیبروبلاست ها و کراتینوسیت ها را افزایش داد و سلول را وادار به بیان ژن های مربوط به ترمیم زخم از قبیل کالژن نوع 1 و β2/TGFβ1 و SMA-α کرد.
سایر اثرات اثبات شده پلاسما در ترمیم زخم
- گونه های واکنش گر اکسیژن و نیتروژن RONS که به واسطه پلاسما و فاکتور رشد FGF2 – که از فیبروبلاست ها آزاد می شود- می توانند مهاجرت و تکثیر سلول های اندوتلیوم عروق و تشکیل ساختار لوله ای را تحریک کنند. و نیز میزان اشباع اکسیژن پوست و گردش خون مویرگی بعد از درمان با پلاسما می تواند افزایش پیدا کند که این ها با هم باعث بهبود میزان آنژیوژنز یا رگزایی در محل زخم می شود.
- فاکتور شبه هسته ای 2 مشتق شده از گلبول قرمز که به اختصار آن را با -Nrf2 -نشان می دهند، یک فاکتور رونویسی حیاتی برای بیان ژن های مسئول تولید پروتئین های آنتی اکسیدان می باشد. پلاسما گونه های واکنش گری ایجاد می کند که احتمالا از طریق این فاکتور حساس به اکسایش ترجمه شده اند و به طور خاصی مسیر Nrf2 را تغییر می دهد. در نهایت طی مراحلی اپیتلیزاسیون مجدد یا Reepithelization- و رگزایی Angiogenesis – را تقویت می کنند.
لازم به ذکر است پلاسما تراپی به طور قابل ملاحظه ای موجب زودتر بسته شدن زخم چه زخم های حاد و چه زخم های مزمن ازقبیل زخم دیابتیک و زخم های فشاری می شود. طی مطالعه ای که در کشور خودمان ایران انجام شده است پس از ترمیم زخم تست استحکام از پوست انجام شده است که نشان می دهد زخم هایی که با پلاسما درمان شده اند از نظر استحکام-حداکثر میزان تحمل شده توسط بافت- و قدرت ارتجاعی بیشتری نسبت به نمونه های کنترل برخوردار هستند.
کاربرد پلاسما در فازهای ۴ گانه زخم
همان گونه که می دانیم روند التیام زخم در چهار مرحله پی در پی اتفاق می افتد.
هموستاز
هموستاز مرحله ای از مراحل ترمیم زخم است که با قطع خونریزی شروع می شود. و تجمع پلاکتی صورت می پذیرد و همانگونه در بخش های قبلی مقاله دیدم پلاسما اثرات خوبی در کنترل انعقاد و تحریک تجمع پلاکتی دارد.
فاز التهاب
التهاب فاز دوم در ترمیم زخم است و بلافاصله بعد از آسیب دیدن رگ های خونی و نشت مواد موجود در رگ های خونی ( که شامل آب، نمک و پروتئین است )، به بیرون رگ شروع می شود و علت ایجاد تورم موضعی نیز می باشد. پلاسما در کنترل التهاب و فاکتور های التهابی بسیار موثر است. تا جایی که یکی از اندیکاسیون های رسمی پلاسما کنترل انواع التهاب های موضعی دهانی، واژینال و زخم می باشد.
فاز تکثیر
فاز تکثیر در ترمیم زخم، زمانیکه در زخم بازسازی و نوسازی بافت جدید شکل می گیرد، شروع می شود. بافت جدید با کلاژن و ماتریکس خارج سلولی ساخته می شود، علاوه بر آن یک شبکه جدید از رگ های خونی باید ساخته شود و یک بافت گرانوله ی سالم با اکسیژن رسانی کافی و تغذیه مناسب تولید می شود. که بازهم در قسمت های قبل توضیح دادیم که پلاسما درمانی چگونه می تواند در بیان ژن و بلوغ کلاژن تاثیر داشته باشد.
فاز بلوغ
فاز بلوغ که به آن فاز ریمودلینگ نیز گفته می شود. فاز بلوغ زمانی است که کلاژن نوع III به نوع I تغییر و تبدیل می شود و زخم کاملا بسته می شود. سلول هایی که در این مرحله نیاز نیستند به سمت آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده، حرکت می کنند. در فاز بلوغ، کلاژن در طول خطوط فشاری دوباره جذب می شوند و بنابراین فیبرهای کلاژن می توانند به هم نزدیک و نزدیک ترو متراکم شوند.
که پلاسما در تحریک آنژیوژنز و القا آپوپتوز اثرات اثبات شده دارد.
حال که به طور دقیق از مکانیسم عمل پلاسما در زخم مطلع شدیم بد نیست نگاهی هم داشته باشیم به کاربرد های پلاسما در سایر حوزه های درمانی.
برای اولین بار در خاورمیانه شرکت فناوران سپیدجامگان موفق شده تا نسبت به در اختیار قرار دادن دو نوع اصلی اشعه پلاسمای پزشکی در یک دستگاه به قیمت بسیار اقتصادی اقدام نماید و اگر احیانا در کنار خدمات زخم، بخواهید خدمات مرتبط با زیبایی پوست هم به مجموعه خود اضافه کنید با این دستگاه دو نوع پلاسما می توانید بگیرید و بیش از ۲۰ نوع خدمت مختلف می توانید ارائه کنید.
از طرف دیگر اگر صرفا متمرکز در امر درمان زخم هستید و خدمات دیگری در کلینیک شما ارائه نمی شود، می توانید با قیمتی کمتر دستگاه دیگر که تنها پلاسمای سرد به ما می دهد را به مجموعه خود اضافه کنید و به ابزاری عالی جهت درمان زخم مجهز گردید. توضیح آنکه هرچند پلاسمای گرم استفاده های زیادی در بخش های زیبایی و زنان دارد ولی در زخم در اصل صرفا برای دبرید استفاده می شود که احتمالا بسیاری از شما همکاران عزیز به دستگاه جدیدی برای دبرید احتیاج ندارید.
مزایای پلاسما درمانی شرکت سپیدجامگان
از مزایای دستگاه پلاسمای شرکت سپید جامگان این است که این پلاسما با 4 پراب اختصاصی است ارائه میشود. که می توانید در زمینه های مختلف از آن استفاده کنید.
- پراب شانه ای که برای تحریک رشد فولیکول ها ی مو
- پراب ژنیتال
- پراب دنتال
- پراب سرپهن که کاربرد اصلی اش در درمان زخم است و هم چنین کنترل درد
اما ویزگی های دستگاه پلاسما شرکت دانش بنیان سپیدجامگان چیست؟
ویژگی های دستگاه های سپید جامگان
- امکان انتخاب دستگاه به تناسب نیازهای شما. می توانید با صرف هزینه ای جزیی پلاسمای گرم را به دستگاه خود اضافه کنید و از اندیکاسیون های آن بهرمند شوید.
- قیمت بسیار مناسب
- ده سال خدمات پس از فروش
- آموزش و نصب به صورت حضوری در محل کار شما در هر جای ایران که باشید انجام خواهد شد.
- ال سی دی تاچ رنگی 7 اینچی
- نمایشگر زمان مصرف
- نمایش تمامی پروتکل های درمانی و تنظیمات پیش فرض آنها
- دارای چهار پراب مجزا
- دارای تنظیمات دیجیتال ده ساعته
- قابلیت حمل آسان
نویسنده: دکتر محمود الیاسی مسئول لاین زخم و استومی شرکت فن آوران سپید جامگان
[aparat id=’FG3S2′]