درمان زخم با فشار منفی یا NPWT، یک روش درمانی نوین است که به تسریع فرآیند بهبود زخمها کمک میکند. این درمان، که اغلب به عنوان وکیوم درمانی زخم شناخته میشود، با کاهش فشار هوا بر روی زخم، شرایط ایدهآلی برای ترمیم ایجاد مینماید. اگر شما یا عزیزانتان با زخمهای مزمن، سوختگیهای پوستی یا زخمهای پس از جراحی مواجه هستید، این روش میتواند گزینهای مؤثر باشد. در ادامه، به بررسی جزئیات این درمان میپردازیم تا بتوانید با آگاهی کامل، از مزایای آن بهرهمند شوید.
درمان زخم با فشار منفی (NPWT) چیست؟
درمان زخم با فشار منفی (NPWT) یک رویکرد درمانی پیشرفته است که با استفاده از دستگاهی خاص، فشار هوا را بر روی زخم کاهش میدهد. این کاهش فشار، به بهبود سریعتر زخم کمک میکند. هوای اطراف ما فشار ثابتی بر سطح بدن وارد مینماید، اما دستگاه وکیوم زخم (Wound Vac) این فشار را از ناحیه زخم برمیدارد. این فرآیند چندین مزیت دارد:
- تخلیه مایعات اضافی: به آرامی مایعات را از زخم خارج میکند و تورم را کاهش میدهد.
- پاکسازی زخم: ممکن است به تمیز کردن زخم کمک کند، هرچند تأثیر آن بر کاهش باکتریها هنوز قطعی نیست.
- جمع کردن لبههای زخم: لبههای زخم را به یکدیگر نزدیک میکند.
- تحریک رشد بافت جدید: به تشکیل بافتهای تازه کمک میکند تا زخم بسته شود.
دستگاه NPWT شامل اجزای مختلفی است: پانسمان فوم یا گاز که مستقیماً روی زخم قرار میگیرد، فیلم چسبندهای که پانسمان و زخم را مهر و موم میکند، و لولهای که به پمپ وکیوم قابل حمل متصل میشود. این پمپ، فشار هوا را از زخم خارج کرده و مایعات را جمعآوری مینماید. پمپ میتواند به صورت مداوم یا دورهای کار کند. پانسمان معمولاً هر ۲۴ تا ۷۲ ساعت تعویض میشود و در طول درمان، باید پمپ قابل حمل را همیشه همراه خود داشته باشید.
چرا ممکن است به درمان زخم با فشار منفی (NPWT) نیاز داشته باشید؟
این درمان برای زخمهای تازه ناشی از ضربه یا زخمهای مزمن که به طور طبیعی بهبود نمییابند، مناسب است. زخمهای مرتبط با دیابت، زخمهای پس از پیوند پوست یا زخمهای بزرگ که زمان طولانی برای ترمیم نیاز دارند، از جمله مواردی هستند که NPWT میتواند مفید باشد. این روش با موارد زیر به بهبود زخم کمک میکند:
- تخلیه مایعات اضافی از زخم
- حفظ رطوبت و گرمای مناسب زخم
- نزدیک کردن لبههای زخم به یکدیگر
- افزایش جریان خون به ناحیه زخم
- کاهش التهاب، قرمزی و تورم
علاوه بر این، NPWT نسبت به سایر روشهای مراقبت از زخم مزایای بیشتری دارد. این درمان میتواند درد کلی را کاهش دهد، تعویض پانسمان کمتر نیاز باشد و پانسمانها پایدارتر بمانند. اگر به دنبال پانسمانهای تخصصی برای زخمهای پیچیده هستید، این روش میتواند بخشی از برنامه درمانی شما باشد.
ریسکهای درمان زخم با فشار منفی (NPWT) چیست؟
هرچند NPWT ایمن است، اما ریسکهای نادری مانند خونریزی شدید، عفونت زخم یا ایجاد اتصال غیرطبیعی بین روده و پوست (فیستول رودهای) وجود دارد. آموزش صحیح در تعویض پانسمان میتواند این ریسکها را کاهش دهد. پزشک شما وضعیت شما را ارزیابی کرده و اطمینان حاصل میکند که کاندید مناسبی برای این درمان هستید. NPWT در موارد زیر توصیه نمیشود:
- قرار گرفتن اندامها یا رگهای خونی در معرض
- ریسک بالای خونریزی به دلیل مشکلات سلامتی دیگر
- عفونت زخم یا عفونت استخوانی مجاور
- بافت مرده در زخم
- بافت سرطانی
- پوست حساس (مانند پوست سالمندان یا افرادی که طولانیمدت از استروئیدهای موضعی استفاده کردهاند)
- حساسیت به چسب
- جریان خون ضعیف به زخم
- زخمهای نزدیک به مفاصل که ممکن است با حرکت باز شوند
پزشک شما ریسکهای خاص شما را توضیح خواهد داد. حتماً تمام سؤالات و نگرانیهای خود را مطرح کنید.
چگونه برای درمان زخم با فشار منفی (NPWT) آماده شوید؟
معمولاً آمادگی خاصی نیاز نیست، اما گاهی باید منتظر بمانید تا عفونت زخم درمان شود یا بافت مرده یا آسیبدیده برداشته شود. اگر درمان در خانه انجام شود، شما یا مراقبتان آموزش خواهید دید تا دستگاه را استفاده کنید. در غیر این صورت، درمان در مراکز درمانی مانند کلینیکهای زخم انجام میگیرد. پزشک دستورالعملهای خاصی برای آمادگی ارائه خواهد داد.
فرآیند درمان زخم با فشار منفی (NPWT) چگونه است؟
پزشک زخم را با پانسمان فوم یا گاز میپوشاند و فیلم چسبندهای روی آن قرار میدهد تا مهر و موم شود. لوله تخلیه به پمپ وکیوم متصل میشود که مایعات را خارج میکند. پمپ قابل حمل است و میتواند مداوم یا دورهای کار کند. تعویض پانسمان بسته به زخم، روزانه یا کمتر انجام میشود و ممکن است در خانه یا توسط متخصص صورت گیرد. اگر زخم بزرگ باشد، ممکن است نیاز به بستری داشته باشید.
پزشک ممکن است داروی ضددرد تجویز کند تا درد هنگام تعویض پانسمان کاهش یابد. اگر تب، تورم یا درد افزایش یابد یا خون در لوله یا محفظه دستگاه مشاهده شود، فوراً به پزشک اطلاع دهید. درمان معمولاً چند هفته تا چند ماه طول میکشد و در این مدت، پمپ را همیشه همراه داشته باشید. پزشک پیشرفت بهبود را نظارت میکند.
در طول درمان، تغذیه مناسب و استراحت کافی ضروری است تا بهبود زخم تسریع شود و عفونت جلوگیری گردد. اگر سیگار میکشید، ترک آن حیاتی است زیرا مواد سمی سیگار مانند نیکوتین، مونوکسید کربن و سیانید هیدروژن، فرآیند ترمیم را مختل میکنند.
پس از درمان زخم با فشار منفی (NPWT) چه اتفاقی میافتد؟
اگر بیماری زمینهای مانند دیابت دارید، با پزشک خود برای جلوگیری از زخمهای آینده مشورت کنید.
نکات پایانی
- دلیل انجام درمان
- نتایج مورد انتظار و معنای آنها
- ریسکها و مزایا
- عوارض احتمالی
قبل از پذیرش درمان، مطمئن شوید که موارد بالا را میدانید و همچنین با انتخاب انواع پانسمان های پیشرفته و مناسب، میتوانید فرآیند بهبود زخم را بهینه کنید و کیفیت زندگی خود را افزایش دهید.